Η Ανάσταση του Χριστού αποτελεί το κορυφαίο γεγονός της ορθοδόξου διδασκαλίας και τον ακρογωνιαίο λίθο της χριστιανικής πίστης. «Ει Χριστός ουκ εγήγερται, κενόν άρα το κήρυγμα ημών, κενή και η πίστις ημών».
Αν δηλαδή ο Χριστός δεν αναστήθηκε, είναι χωρίς πραγματικό περιεχόμενο και χωρίς νόημα η πίστη μας.
Όταν βέβαια μιλούμε για την Ανάσταση δεν την ξεχωρίζουμε από το Σταυρό, αφού Σταυρός και Ανάσταση είναι δύο πόλοι του ίδιου απολυτρωτικού έργου του Κυρίου. Η Ανάσταση γιορτάζεται από την εκκλησία από τη στιγμή της κατάβασης του Χριστού στον Άδη, όπου ελευθέρωσε τις ψυχές των δικαίων της Παλαιάς Διαθήκης από το κράτος του θανάτου. Αυτό φαίνεται και στην αγιογραφία της Ανάστασης. Η κατεξοχήν ορθόδοξη εικόνα της Ανάστασης είναι η κάθοδος του Χριστού στον Άδη.
Στο κέντρο της αναστάσιμης εικόνας στέκεται όρθιος ο Χριστός πατώντας τις συντριμμένες πύλες του Άδη και κρατώντας με το δύο του χέρια τον Αδάμ και την Εύα, τους οποίους εγείρει (σηκώνει) εκ νεκρών και τους ελευθερώνει από τα δεσμά του Άδη. Αυτό το γεγονός, σύμφωνα με τη διδασκαλία της εκκλησίας μας, αποτελεί τη βάση και την εγγύηση και της δικής μας ανάστασης, αφού ο θάνατος παύει πλέον να αποτελεί το τρομακτικό γεγονός και το τέρμα της ζωής μας.
H Aνάσταση αποτελεί τρανότατη απόδειξη ότι ο Xριστός είναι ο Yιός του Θεού, είναι αυτός ο οποίος ενόσω ζούσε στη γη προείπε για τη σταύρωση και την Ανάσταση Του.
Για την κάθοδο του Χριστού στον Άδη έχουμε τη μαρτυρία του αποστόλου Πέτρου, που γράφει στην Α΄ Καθολική επιστολή: « Χριστός άπαξ περί αμαρτιών έπαθε…. εν ω και τοις εν φυλακή πνεύμασι πορευθείς εκήρυξεν……» [3,18-19]. Εδώ φαίνεται καθαρά ότι ο Χριστός με τη θεότητα Του κατέβηκε στον Άδη και κήρυξε τη μετάνοια.
Σπουδαία και κατατοπιστικά είναι και τα τροπάρια της εκκλησίας που αναφέρονται στο γεγονός αυτό. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός σ’ ένα τροπάριο του κανόνα του Πάσχα περιγράφει:
«Κατήλθες εν τοις κατωτάτοις της γης και συνέτριψας μοχλούς αιωνίους κατόχους πεπεδημένων, Χριστέ. Και τριήμερος, ως εκ κήτους Ιωνάς εξανέστης του τάφου».
Ο Ιερός Χρυσόστομος, στο λόγο του « Εις το άγιον Πάσχα» αναφέρει:
«Σήμερα χορεύουν οι άγγελοι και αγάλλονται όλες οι ουράνιες δυνάμεις, επειδή χαίρονται για τη σωτηρία όλου του ανθρωπίνου γένους. Γιατί, αν γίνεται χαρά στον ουρανό και τη γη όταν μετανοεί ένας αμαρτωλός, πολύ περισσότερο θα γίνεται για τη σωτηρία όλης της οικουμένης».
Στην Ορθοδοξία , το άγιο Πάσχα αποτελεί το κέντρο γύρω από το οποίο στρέφονται και καρδιά και νους και βούληση. Μπορεί το Πάσχα να περάσει σαν γιορτή, αλλά το φως του το άκτιστο εξακολουθεί να φωταγωγεί το νου μας. Είναι τόσο θεμελιώδους σημασίας η Ανάσταση του Κυρίου για τη ζωή μας, ώστε στο λειτουργικό κύκλο του χρόνου να τη γιορτάζουμε 52 φορές με τον πιο λαμπρό τρόπο κάθε Κυριακή. Πολύ περισσότερο όταν κοινωνούμε το πανάγιο Σώμα και Αίμα του Κυρίου. «Για να δεχθούμε το άκτιστο φως της Ανάστασης», έγραφε παλαιότερα ο μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης, « πρέπει να καθαρίσουμε τις ψυχές μας και να τις στολίσουμε με αρετές. Εάν η ψυχή μας δεν γίνει καθαρός καθρέφτης, πώς θα λάμψει το φως της Ανάστασης μέσα μας»;
Για να αναστηθούμε πρέπει πρώτα να «πεθάνουμε». Να πεθάνουμε για καθετί που μας κρατεί δέσμιους στον κόσμο αυτό. Αυτό δεν σημαίνει πως θα απαρνηθούμε τη ζωή μας, αλλά ό,τι μας απομακρύνει από την αγάπη του Θεού και μας γεμίζει με άγχος και απελπισία. Αν το πετύχουμε, τότε πραγματικά η Ανάσταση θα αγγίξει τις ψυχές μας. Τότε το φως της θα πλημμυρίσει τις καρδιές μας και θα προγευόμαστε από αυτή τη ζωή, τη χαρά και της δικής μας ανάστασης.
Πανίκος Χατζηκτωρής,
καθηγητής θρησκευτικών
