Η δύναμη της Ιστορίας είναι το αναφαίρετο δικαίωμα της αέναης διδασκαλίας της. Είναι η δύναμη που κατευθύνει στην νίκη με την επικράτηση των ιδανικών που στυλοβατούν το στερέωμα των πεποιθήσεων και των αξιώσεων ενός αγώνα. Οι επιβολές των γεγονότων ήταν τα μυστικά της επικράτησης των σκοπών της επανάστασης του 1821. Ο Μαραθώνας ενέπνεε τις γιγαντιαίες ψυχές των 10 χιλιάδων πολεμιστών που συνέτριψαν τις 55 χιλιάδες της περσικής επιδρομής του 490 π.Χ. Οι θαλασσομαχίες του 480 στη Σαλαμίνα των ηνωμένων Ελλήνων, στο Αρτεμίσιο, τη Μυκάλη, των Ιώνων στην Καρπασία, υπήρξαν τα αόρατα δόρατα που όπλισαν τον Κανάρη στο λιμάνι της Χίου, τον Μιαούλη στον Γέροντα. Ο Ονήσιλλος οδήγησε τον Γρηγόρη στο θαύμα του Μαχαιρά, ο Πατριάρχης Γρηγόριος ευλογούσε τα στερνά βήματα του Ευαγόρα στην κρεμάλα. Ο Ρε Αλέξης άναψε τη φωτιά που διέλυσε τα φράγκικα σκοτάδια του Μεσαίωνα και οι παλληκαριές των νεότερων χρόνων εμψύχωσαν τους αγωνιστές του Διγενή το ’55.
Όταν όμως σε αντιστροφή των αξιών το μαχητικό σθένος του Κυπριακού Ελληνισμού χαρίστηκε στην νηπιώδη πολιτική το 1959, τα καμώματα της παραδιπλωματίας των ψευδαισθήσεων υπονόμευσαν την ΕΟΚΑ, παρέσυραν στον συμβιβασμό και έσυραν στην επαναλαμβανόμενη έκτοτε υποταγή. Στην οποία οφείλεται η κατάντια του 1964-65, οι ήττες του 1974, οι συνέπειες του 1983, οι δραματικές απώλειες της μισής πατρίδας που καταβροχθίζεται από την τουρκοκρατία και παροράται από κάθε συμμαχία. Με την ανώριμη πολιτική του συμβιβασμού, 49 χρόνια η κατοχική αδηφαγία κατατρώει τα ανθρώπινα δικαιώματα του Λαού μας που τα κομματικά τεχνάσματα τον τυφλώνουν και μένει στραβός σε τραγικές επαναλήψεις δραμάτων όπως του Οδυσσέα Ανδρούτσου στο έγκλημα της Ακρόπολης, της Μαντώς Μαυρογένους στη πτώχευση, του Μιαούλη στην πείνα, του Λόντου στην αυτοκτονία, του Κολοκοτρώνη στη φυλακή του Παλαμηδίου, του Μακρυγιάννη στην καταδίκη των Βαυαρών.
Σ’ αυτήν αποδίδεται η εγκατάλειψη της Κερύνειας, της Χερσονήσου των Αγίων, των Βαρωσίων, της Μεσαριάς, της Μόρφου. Αποθηρίωσε την προδοσία, παρότρυνε στην λιποταξία από τις θέσεις μάχης, παρέδωσε την πατρίδα στον Τούρκο εισβολέα. Αυτή αφοπλίζει την ανάγκη και ευθύνεται για τις ήττες. Ασφαλτοστρώνει κατσάβραχα αντί να ουκρανοποιεί τον κόσμο. Ακούγετε τους Ουκρανούς να εμπιστεύονται τις γυναίκες και τα παιδιά τους, τους γέροντες γονείς, σε αγνώστους προστάτες κι οι ίδιοι γυρνούν στις μάχες. Πόσοι από μας γύρισαν στον πόλεμο το ’74; Πόσοι απαιτούν όπλα μισό σχεδόν αιώνα για την απελευθέρωση; Απολαμβάνουν σε πανάκριβα αυτοκίνητα βόλτες στις καινούργιες λεωφόρους, σκοτώνουν το χρέος στα νεοσκαπτόμενα κράσπεδα της ασφάλτου, αλλά λέξη δεν ακούς για τα όπλα τα ιερά της ελευθερίας… Και η νεολαία μας με τις απογυμνωμένες ψυχές από ιδεώδη επιλέγει την φυγοστρατία από τον αγώνα, ενώ οι πατέρες της του ’55 τραβούσαν στην κρεμάλα για τη λευτεριά και την τιμή.
Η λογική της Ιστορίας διδάσκει. Η Παιδεία ας επιστρέψει στο χτες, αναζωογονώντας το παρελθόν που φέρνουν στη μνήμη οι επέτειοι της εθνικής παλιγγενεσίας και της ΕΟΚΑ, για να σώσει τον κόσμο μας από την καταισχύνη της ιστορικής συντριβής. Οι γονείς ας πάρουν τα παιδιά τους από το χέρι κι ας τα πάρουν στην αγχόνη και στα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς, όπου θα δουν στις εκεί εκθέσεις την ιστορία και το χρέος.
Γυρνούμε το βλέμμα στη σημερινή πραγματικότητα και την ακούμε βωβή. Δεν τραντάζουν την εποχή μας οι περήφανες ιαχές των χιλιάδων νέων, όταν εφορμούσαν στις πλατείες και στους δρόμους και τράνταζαν την οικουμένη με τα μηνύματα της απελευθέρωσης και τους πόθους της Ένωσης. Δεν μεταδίδονται πια οι διαταγές του Διγενή «προς τη νίκη» ούτε η ψυχή αγαλλιά από τις κραυγές της αγχόνης, όταν τα παιδιά χαιρετούσαν τον χάρο με τις εμβατηριακές διακηρύξεις της τιμής του ανυπότακτου Λαού μας. Κι αντί κροταλισμοί των πολυβόλων της λευτεριάς ξυπνούν τον κόσμο τα μεθυσμένα ξεφωνητά έξω από τις δισκοθήκες των τόσων παρασυρμών, που αποδίδουν την καταισχύνη των κατοχικών χρόνων, ενώ στην ατμόσφαιρα πλανάται η σκιά των νεκρών ηρώων της ΕΟΚΑ που κατέρχονται από τα ύψη της πάνθεης αιωνιότητας, για ν’ αφυπνίσουν τις ψυχές που κοιμούνται και εγειρόμενοι ν’ ανεμίζουν τις ιερές σημαίες του χρέους της απελευθέρωσης από την κατάντια της κατοχής που ατιμάζει και προπαρασκευάζεται να ολοκληρώσει την ντροπή της ελεεινής κατοχής που οργιάζει στον αιώνα των ξεσηκωμών και των απαιτήσεων.
Σε λίγο οι καμπάνες των εκκλησιών θα σημάνουν τον εσπερινό. Τα σήμαντρα της Πίστης μας ας συνεγείρουν τους Έλληνες. Κι ας πάρουν τα παιδιά τους από τα καπηλειά της απελπισίας κι ας τους δείξουν προς τον Μαχαιρά και να τους πουν πως οι φλόγες της φωτιάς που βγαίνουν τα μεσάνυχτα της ιστορίας, είναι από τη φωτιά που καίει 48 χρόνια τις καιόμενες σάρκες ενός Γρηγόρη που κάηκε μέρα Κυριακή, τρεις του Μάρτη το 1957, για να φωτίζουν την τιμή και το χρέος των γενεών που η πατρίδα τις περιμένει να την απολυτρώσουν από τον Τούρκο και να υψώσουν τη γαλανόλευκη της ελευθερίας στο άγιο Μοναστήρι του σκλάβου Αποστόλου Ανδρέα. Για να γλυκάνουν την ψυχή του κόσμου που καρτερά μισό αιώνα το φίλημα των παιδιών που αποκοιμήθηκαν στην κούραση του ξενυχτιού και του γλεντιού που ατιμάζει…
Του Γιάννη Σπανού, Προέδρου των Συνδέσμων της ΕΟΚΑ 1955-59
