Με… ασπιρίνες και αυταπάτες δεν αντιμετωπίζεται η τουρκική επίθεση – Χωρίς αποφασιστική απόκρουση μιας τέτοιας τουρκικής πρόκλησης, η διπλωματική προσπάθεια δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα…
Σε οδυνηρό αδιέξοδο κινδυνεύει να εγκλωβισθεί η χώρα, καθώς περιορίζονται τα χρονικά περιθώρια αντίδρασης στα τετελεσμένα που επιχειρεί να επιβάλει η Άγκυρα στην Ανατολική Μεσόγειο, που θα αποτελέσουν το προοίμιο τού τι θα ακολουθήσει στο Αιγαίο.
Η Τουρκία προχωρεί με γρήγορους ρυθμούς όχι μόνο για να επιβάλει τη μόνιμη στρατιωτική, οικονομική και πολιτική παρουσία της στα νότια σύνορα της χώρας με προγεφύρωμα τη Λιβύη αλλά και για την υλοποίηση του τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο επιχειρεί να ακρωτηριάσει την ελληνική κυριαρχία στον θαλάσσιο ζωτικό χώρο της Ελλάδας και να περιθωριοποιήσει τη χώρα μας.
Ο Ταγίπ Ερντογάν βλέπει να του βγαίνει το παράτολμο και επικίνδυνο παιχνίδι που έπαιξε στη Λιβύη. Έτσι, ενώ η κυβέρνηση Σάρατζ σταθεροποιείται, «εισβάλλει» στη χώρα προσφέροντας στρατό και στρατιωτικό υλικό, με αντάλλαγμα εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες για την επόμενη ημέρα της Λιβύης, και πιέζοντας ώστε σύντομα να δοθούν και από τη Λιβύη άδειες ερευνών και εξόρυξης στην τουρκική κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ σε «λιβυκές θαλάσσιες ζώνες».
Όμως οι ζώνες αυτές περιλαμβάνουν και μεγάλα τμήματα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νότια της Κρήτης, τα οποία επιβουλεύεται το καθεστώς Σάρατζ εφαρμόζοντας τις τουρκικές θεωρίες περί μηδενικής ή πολύ μικρής επήρειας των νησιών, ακόμη και της ίδιας της Κρήτης.
Έτσι η Τουρκία επιχειρεί την περικύκλωση της χώρας, καθώς ο ζωτικός χώρος της, η έξοδος προς τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και η παρουσία της στην Κεντρική Μεσόγειο τίθενται υπό αμφισβήτηση από την Τουρκία και τη Λιβύη.
Ποιος είναι ο κίνδυνος…
Συγχρόνως, η πολυπόθητη επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στο Κάιρο δεν φαίνεται να απέδωσε ιδιαίτερα αποτελέσματα, κάτι που προκαλεί σοβαρό προβληματισμό για τις προθέσεις της κυβέρνησης Σίσι και για το εάν η αιγυπτιακή ηγεσία περιμένει αλλαγή του κλίματος στην Άγκυρα, ώστε να πουλήσει την Ελλάδα και να υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης με την Τουρκία. Σε αυτήν την περίπτωση η χώρα θα οδηγηθεί σε ιστορική συντριβή, καθώς θα περιορισθεί στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, με την Τουρκία μετά να πιέζει ασφυκτικά για επιβολή των γνωστών θέσεών της στο Αιγαίο…
Η κυβέρνηση συνεχίζει να ομφαλοσκοπεί και να στρουθοκαμηλίζει, σε αγαστή συμπόρευση με την αξιωματική αντιπολίτευση, θεωρώντας ότι μια απόφαση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ και μια δήλωση συμπαράστασης από τη Γαλλία αρκούν για την αντιμετώπιση του ανοικτού πολέμου που έχει κηρύξει η Τουρκία εναντίον της χώρας μας.
Όσον αφορά την Αίγυπτο, ο κ. Δένδιας δήλωσε ότι «ξαναπιάσαμε το νήμα των διαπραγματεύσεων», αλλά εάν αυτό το νήμα είναι… μακρύ και οι Αιγύπτιοι τραβήξουν τις συνομιλίες, όχι για άλλα δέκα χρόνια αλλά για έξι ακόμη μήνες, τότε μάλλον θα είναι αργά.
Πάντως, επειδή ίσως έχει υπερτιμηθεί η σημασία τής – με κάθε κόστος – έστω και μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο, είναι σαφές ότι υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι σε μια τέτοια προοπτική.
Οι Αιγύπτιοι έχουν αυξήσει κατακόρυφα τις διεκδικήσεις τους έναντι της Ελλάδας, καθώς, όπως αποκαλύφθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, ζητούν ουσιαστικά μειωμένη ή πολύ μικρή επήρεια για νησιά όπως η Ρόδος και η Κρήτη. Αυτό ανεβάζει προς την ελληνική πλευρά τη μέση γραμμή, στερώντας σημαντική έκταση θαλασσίων ζωνών από την Ελλάδα, και συγχρόνως μπορεί να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο σε μια μελλοντική διαπραγμάτευση με την Τουρκία.
Γιατί η αποδοχή περιορισμένης επήρειας για την ίδια την Κρήτη είναι προφανές ότι θα υπονομεύσει την ελληνική θέση για δικαίωμα σε θαλάσσιες ζώνες ακόμη και μικρών νησιών στο Αιγαίο, ενώ φυσικά θα ακυρώσει, με δική μας ευθύνη μάλιστα, τη θέση ότι και το Καστελλόριζο δικαιούται θαλάσσιες ζώνες πέραν των χωρικών υδάτων του.
Και, φυσικά, εφόσον η Ελλάδα αποδεχθεί τη μερική οριοθέτηση, που αφήνει εκτός συμφωνίας την περιοχή ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, στην οποία είχε διεκδικήσεις η Τουρκία, καμία εγγύηση δεν υπάρχει ότι είτε ο ίδιος ο Σίσι είτε μια μελλοντική αιγυπτιακή κυβέρνηση, φιλικά προσκείμενη προς την Τουρκία, δεν θα υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης με την Άγκυρα για το τμήμα αυτό.
Η κυβέρνηση, σε συνεννόηση με την αξιωματική αντιπολίτευση, πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες και να κάνει δυναμικές κινήσεις.
Άμεσα, πρέπει, και για λόγους συμβολικούς, ώστε να σταλούν μηνύματα σε κάθε κατεύθυνση, να υπάρξει συνεννόηση με τη Λευκωσία για την προετοιμασία έναρξης τεχνικών συνομιλιών για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Η προϋπόθεση για μια τέτοια συμφωνία είναι η αναγνώριση πλήρους επήρειας του Καστελορίζου και της Στρογγύλης, κάτι που δεν αμφισβητεί μόνο η Τουρκία αλλά και η Αίγυπτος.
Όσο κι αν εκείνοι που είναι αντίθετοι σε αυτήν την κίνηση δηλώνουν ότι μια συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου θα είναι νομικά αδύναμη, επειδή θα στηρίζεται σε «ακραία» εφαρμογή των προβλέψεων του Δικαίου της Θάλασσας, δεν μπορούν να αμφισβητήσουν ότι θα είναι το μοναδικό όπλο που θα έχει απομείνει στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει στοιχειωδώς τον τουρκικό αναθεωρητισμό. Και προφανώς μια «ακραία» ερμηνεία και εφαρμογή του Δικαίου της Θάλασσας είναι πιο ισχυρή από μια εντελώς αυθαίρετη ερμηνεία του Δικαίου της Θάλασσας, όπως αποτυπώθηκε στο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Προϋπόθεση για όλα αυτά βεβαίως δεν είναι παρά η προετοιμασία αντιμετώπισης, σε επιχειρησιακό επίπεδο, της όποιας προσπάθειας (που θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη) της Τουρκίας να επιβάλει τετελεσμένα στέλνοντας ερευνητικό σκάφος και γεωτρύπανο σε περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας που έχει επικαλυφθεί παράνομα από το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Γιατί χωρίς αποφασιστική απόκρουση μιας τέτοιας τουρκικής πρόκλησης, η διπλωματική προσπάθεια δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα…
Κωνσταντίνος Τσάκαλος
Από εφημερίδα «ΠΑΡΟΝ» της Κυριακής
