Είναι η πρώτη φορά, στη σύγχρονη ιστορία μας, που η Κυπριακή Δημοκρατία συμπεριλαμβάνεται στη νέα μεσογειακή στρατηγική της Αμερικής. Κι αυτό οφείλεται στο φυσικό αέριο και στο εβραϊκό λόμπι των ΗΠΑ, που βρίσκεται πια σε στενή συνεργασία με τους δικούς μας απόδημους και που βρήκαν ισχυρό στήριγμα στο πρόσωπο του Γερουσιαστή Μενέντεζ ο οποίος πέτυχε διά νόμου και την άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο, που έχει συμβολική σημασία καθώς παρουσίαζε την Κύπρο ως θύτη και όχι ως θύμα.
Τι σημαίνει η νέα αμερικανική στρατηγική για το μέλλον μας, είναι άγνωστο ακόμα. Όμως, ξέρουμε πολύ καλά τι σήμαινε για το παρελθόν, όταν η Κυπριακή Δημοκρατία ήταν έξω από τις στρατηγικές τους.
Σε αυτό το πλαίσιο ανακοίνωσε, προχτές, η αμερικανική πρεσβεία στη Λευκωσία ότι η Ουάσινγκτον αποφάσισε να συμπεριλάβει την Κυπριακή Δημοκρατία στο πρόγραμμα παροχής Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (IMET), μέσα από το οποίο προσφέρεται «στους εκπαιδευόμενους από συμμαχικά και φιλικά έθνη πολύτιμη εκπαίδευση και κατάρτιση στις στρατιωτικές πρακτικές και πρότυπα των ΗΠΑ», όπως έλεγε η ανακοίνωση της πρεσβείας. Σε αυτό το πρόγραμμα, μέχρι τώρα, ήταν η Ελλάδα και η Τουρκία, αλλά όχι η Κυπριακή Δημοκρατία.
Ανεξάρτητα από τους στόχους της αμερικανικής πολιτικής, αυτό που ενδιαφέρει εμάς είναι να εξετάσουμε αν αυτή η εξέλιξη μάς ωφελεί ή μας βλάπτει. Μας ωφελεί να θεωρούν οι Ηνωμένες Πολιτείες την Κυπριακή Δημοκρατία ανάμεσα στα «συμμαχικά και φιλικά έθνη» ή ωφελεί να συνεχίσουν να αγνοούν την ύπαρξή μας και να εξυπηρετούν μόνο τα τουρκικά συμφέροντα;
Σε τι ωφέλησε τα δικά μας συμφέροντα που, επί δεκαετίες μετά την εισβολή, απέφευγαν οι αξιωματούχοι τους να αναφέρουν ακόμα και τις δυο λέξεις Κυπριακή Δημοκρατία (ταυτιζόμενοι με την Άγκυρα και την εκλιπούσα) και μιλούσαν πάντα γενικά και αόριστα για τις πλευρές, για την Κύπρο, για το ιστορικό νησί, αλλά ποτέ ή σπάνια για την Κυπριακή Δημοκρατία, που αποτελεί τη νομιμοποίηση του κυπριακού κράτους.
Χτες, διάβαζα τις δηλώσεις του βοηθού υφυπουργού Εξωτερικών, Μάθιου Πάλμερ, που εξηγούσε το πρόγραμμα IMET και εξέφραζε τις αμερικανικές ανησυχίες για τη συμπεριφορά της Τουρκίας και σε όλες τις δηλώσεις του οι αναφορές στην Κυπριακή Δημοκρατία με εξέπληξαν. «Δεσμευόμαστε στη σταθερότητα και ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και η Κυπριακή Δημοκρατία είναι υποστηρικτικός εταίρος σ’ αυτήν την προσπάθεια», έλεγε.
«Η νέα μεσογειακή στρατηγική των ΗΠΑ απαιτεί την ενίσχυση των σχέσεων με βασικούς εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την προώθηση της σταθερότητας και της ευημερίας». Κάτι άλλαξε; Είναι προφανές. Το θέμα είναι τι διαχείριση κάνουμε εμείς, οι ηγέτες μας, για να αξιοποιήσουμε αυτή την όποια αλλαγή στην αμερικανική πολιτική.
Φυσικά και δεν περιμένει κανείς να έρθουν οι Αμερικάνοι να μας σώσουν από τους Τούρκους. Αλλά, ούτε οι Ρώσοι θα έρθουν. Ούτε οι Άραβες. Και θα ήταν μοιραίο λάθος να αγνοήσουμε αυτή την εξέλιξη και να συνεχίσουμε να μιλάμε για τις καλές σχέσεις μας με όλο τον πλανήτη, λες και είμαστε ακόμα στο ανύπαρκτο Κίνημα των Αδεσμεύτων ή λες και πρέπει να παρακολουθούμε σιωπηρά τις συναλλαγές δισεκατομμυρίων Ερντογάν – Πούτιν και να περιμένουμε στωικά το ξανθό γένος, που θα έρθει να μας βοηθήσει. Ασφαλώς και πρέπει να διαφυλάξουμε τις σχέσεις μας με τη Ρωσία. Όμως, οι γεωστρατηγικές στην περιοχή μας εξελίσσονται ραγδαία. Ή θα εξελιχθούμε μαζί τους ή θα χαθούμε.
Είναι γεγονός ότι στην αλλαγή αυτή συνέβαλε η ανάπτυξη των σχέσεων μας με το Ισραήλ, όπως και η αλλοπρόσαλλη πολιτική του Ερντογάν. Είναι, επίσης, γεγονός ότι με την αλλαγή προς την Κύπρο δεν σημαίνει ότι οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τη συμμαχία τους με την Τουρκία. Κι αυτό πρέπει να το προσέξουμε και να εργαστούμε συνετά. Αλλά, από αυτό μέχρι να λέμε ότι επειδή θα ενταχθεί η Κύπρος στο διεθνές πρόγραμμα εκπαίδευσης των ΗΠΑ, αν γίνει ευρύτερη σύρραξη στην περιοχή, τα παιδιά μας θα πάνε να πολεμήσουν για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στον αμερικανικό στρατό, είναι προσέγγιση για ανέκδοτα όχι για πολιτική και διπλωματία.
Άριστος Μιχαηλίδης
Φιλελεύθερος
