Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κύπρου, Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος, δήλωσε πως «οι Τούρκοι παρέμειναν απολίτιστοι, άξεστοι, τέτοιοι είναι και τέτοιοι θα παραμείνουν» σχετικά με την απόφαση της Άγκυρας για μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί, σημειώνοντας ότι «εκείνο που μας θλίβει περισσότερο είναι οι μεγάλες δυνάμεις και δη οι Ευρωπαίοι, που βλέπουν τα στυγνά οικονομικά συμφέροντά τους και τίποτα άλλο».
Επίσης, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου δήλωσε «Αυτό πρέπει να μας διδάξει πολλά. Πρέπει να σταθούμε στα δικά μας πόδια. Να μην περιμένουμε πλέον βοήθεια από άλλους.
Ούτε σύμμαχοι υπάρχουν, ούτε αδελφοί, ούτε συμπαραστάτες και πρέπει αυτό να μας διδάξει να εργαζόμαστε και να στεκόμαστε στα δικά μας πόδια, στις δικές μας δυνατότητες, για να στηρίξουμε τη δική μας πατρίδα, όσο αδύναμοι κι αν είμαστε. Αν είμαστε ενωμένοι, μπορούμε να υπερβούμε όλες τις δυσκολίες, έχοντας τον Θεό βοηθό και συμπαραστάτη», είπε ο Αρχιεπίσκοπος μετά τη Θεία Λειτουργία της Κυριακής, σύμφωνα με ανακοίνωση από την Αρχιεπισκοπή.
Πρόσθεσε ότι «θλιβόμαστε (για την απόφαση της τουρκικής Κυβέρνησης) αλλά η Αγιά Σοφιά δεν θα χάσει από την αξία της. Για 10 αιώνες βρισκόταν στο επίκεντρο όλου του Χριστιανισμού και από τον 5ο έως και τον 15ο αιώνα ήταν στο επίκεντρο τής Ορθοδοξίας και του Χριστιανισμού γενικότερα ενώ στον χώρο αυτό έγιναν Σύνοδοι Οικουμενικές, τοπικές και είδε όλη την δόξα του το Βυζάντιο».
Όπως είπε ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος, η Αγία Σοφία «μπήκε στην ιστορία και δεν μπορεί να μειώσει την αξία τής καμία δύναμις και εκείνο που πετυχαίνει η Τουρκία είναι η μείωση η δική της, διότι δεν έμαθε να σέβεται την ιστορία, δεν έμαθε να σέβεται τον πολιτισμό, διότι η ίδια δεν παρήξεν πολιτισμό και δεν σέβεται τον πολιτισμό». Πρόσθεσε ότι «η Τουρκία έμαθε να καταστρέφει, έμαθε να οικειοποιείται τους πολιτισμούς των άλλων και ενίοτε, όταν δεν της συμφέρει, τους καταστρέφει και ψευδώς παρουσιάζει πολιτισμούς για δικούς της».
«Εμείς γνωρίζουμε την Τουρκία πολύ καλά και για μισό αιώνα είδαμε την καταστροφή των δικών μας μνημείων και θερμοπαρακαλούμε μέσω των Ηνωμένων Εθνών εδώ και μισό αιώνα να μας επιτρέψει να συντηρήσουμε τα θρησκευτικά μας μνημεία και δεν μας αφήνουν αν και στις ελεύθερες περιοχές, τα δικά τους μνημεία, τα συντηρούν» δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος.
Υπέδειξε, τέλος, ότι «τα δικά μας μνημεία, τα οποία οικειοποιήθηκαν όταν κατέλαβαν παλαιότερα ολόκληρη την Κύπρο, τις εκκλησίες μας που έχουν και τοιχογραφίες τις έκαναν τζαμιά, και παρόλο που μετά την τουρκική εισβολή του 1974 είχαμε ανάγκη λόγω των προσφύγων να προσφέρουμε εκκλησίες και δεν είχαμε, εντούτοις δεν τις λειτουργήσαμε και πάλι ως εκκλησίες, αν και μπορούσαμε, αλλά τις αφήσαμε ως αρχαία μνημεία. Κι αυτό οι Τούρκοι δεν το σεβάστηκαν».
