Τα παθήματα που δεν έγιναν μαθήματα
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό Crash, αναφερόμενος στην κρίση των Ιμίων και στα όσα του είπε ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ σε ιδιωτική συνάντηση που είχε μαζί του στη Νέα Υόρκη, αφού είχε αφυπηρετήσει ο Αμερικανός διπλωμάτης που είχε χειριστεί την κρίση των Ιμίων ως υπηρεσιακός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, είπε:
«Τότε ο Χόλμπρουκ μού εξήγησε το εξής εκπληκτικό: όλος ο χώρος του Αιγαίου είχε μπλοκαριστεί ηλεκτρονικά από τους Αμερικανούς και δεν επρόκειτο να χαθεί ούτε μία ανθρώπινη ζωή. Οι πύραυλοι και οι βόμβες των πολεμικών σκαφών των δύο στόλων δεν θα έβρισκαν κανέναν στόχο. Είχαν φροντίσει οι Αμερικανοί να μην χτυπηθεί κανένα σκάφος».
Και ο γράφων είναι μάρτυρας ανάλογης μαρτυρίας για την κρίση των Ιμίων, την οποία όμως δεσμεύομαι να μην αποκαλύψω.
Έχοντας και αυτό το περιστατικό οι Τούρκοι υπ’ όψιν τους, ενίσχυσαν την εθνική αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, ακολουθώντας το εξής δόγμα: Σε κάθε παραγγελία οπλικού συστήματος, από όποια χώρα και αν το αγόραζαν, έβαζαν ως απαράβατο όρο την συμπαραγωγή και την παραχώρηση τεχνολογίας αλλά και του λογισμικού στην Τουρκία.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αφενός να ενισχύεται η εθνική αμυντική βιομηχανία μέσω της συμπαραγωγής, αφετέρου να εμπλουτίζεται το «οπλοστάσιο» της Τουρκίας στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας.
Το τι έχει καταφέρει η Τουρκία όλα αυτά τα χρόνια, καλύτερα να μην το αναφέρουμε εδώ και μάλιστα αυτήν τη χρονική στιγμή.
Η Ελλάδα, για να αποκτήσει πολυμορφία στο οπλοστάσιό της και να μην αντιμετωπίσει ανάλογα προβλήματα, με «κλειδώματα» των οπλικών της συστημάτων σε κρίσιμες φάσεις διαχείρισης εθνικών κρίσεων, από τη δεκαετία το 1980 έκανε στροφή προς τη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Ρωσία, χωρίς όμως να θέσει ανάλογους όρους, για συμπαραγωγή και παραχώρηση τεχνολογίας.
Οι «κακές γλώσσες» λένε ότι αυτό έγινε γιατί με τη συμπαραγωγή και την παραγωγή από εθνική αμυντική βιομηχανία οπλικών συστημάτων, οι… μίζες για πολιτικούς –και δυστυχώς ΚΑΙ για αξιωματικούς– δυσκολεύουν ή και μηδενίζονται.
Έτσι η Ελλάδα απέκτησε τα γαλλικά Mirage, τους Exocet, τα βλήματα μακρού πλήγματος Scalp, τα γερμανικά άρματα Leopard και τα υποβρύχια 214, τα ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα TOR-M1, OSA και S-300 (τα τελευταία από… σπόντα), όλα οπλικά συστήματα που μας δίνουν ακόμα προβάδισμα και πλεονέκτημα απέναντι στην Τουρκία, παρότι… αποκοιμηθήκαμε επί είκοσι χρόνια και δεν εκσυγχρονίσαμε το οπλοστάσιό μας.
Τα βασικά συμπεράσματα μέχρι στιγμής είναι δύο:
Πρώτον, η Ελλάδα έχει ανάγκη από οπλικά συστήματα που δεν μπορεί να τα «κλειδώσει» και να τα αχρηστεύσει μια δύναμη της οποίας τα συμφέροντα πλήττονται από μια ελληνοτουρκική σύγκρουση.
Δεύτερον, έχει ανάγκη από νεκρανάσταση της εγχώριας αμυντικής της βιομηχανίας, η οποία, σημειωτέον, έχει τεράστιες δυνατότητες – πλην όμως για να γίνει αυτό πρέπει να αλλάξει το δόγμα παραγγελιών της πατρίδας μας.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω αλλά και τη μείζονα ανάγκη η Ελλάδα να αποκτήσει το ταχύτερο δυνατόν φρεγάτες με δυνατότητες δημιουργίας αντιαεροπορικής ομπρέλας σε μεγάλα ύψη, προσβολής ναυτικών στόχων σε μεγάλες αποστάσεις, ανθυποβρυχιακού πολέμου, πυραυλικού πλήγματος μεγάλου βεληνεκούς και ηλεκτρονικού πολέμου, η Ελλάδα προσανατολίστηκε προς τις γαλλικές φρεγάτες Belh@rra και συγκεκριμένα προς απόκτηση δύο εξ αυτών.
Η υπογραφή της ελληνογαλλικής συμφωνίας, η οποία είχε προγραμματιστεί για την 16η Ιουλίου 2020, ματαιώθηκε.
Η συμφωνία, σύμφωνα με τον καθηγητή Ιωάννη Μάζη, «περιελάμβανε μια –ανεπανάληπτη για τη μέχρι σήμερα πρακτική– συμφωνία Αμυντικής Συνδρομής τεραστίας σημασίας για την ελληνική αμυντική θωράκιση η οποία “βυθίστηκε στα νερά της Μεσογείου”»!
Σημειώνεται ότι επιχειρησιακά αυτά τα δύο οπλικά συστήματα –γιατί δεν πρόκειται απλώς για φρεγάτες αλλά για πλατφόρμες οπλικών συστημάτων–, είναι απαραίτητα για τον έλεγχο των ελληνικών θαλάσσιων ζωνών της Αν. Μεσογείου, και αναφέρομαι στην ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα της Κύπρου και της Ελλάδας. Ειδάλλως, οι φρεγάτες που διαθέτουμε σήμερα, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα για τον έλεγχο αυτού του χώρου.
Φημολογείται ότι η αλλαγή στάσης της ελληνικής κυβέρνησης οφείλεται σε παρέμβαση της Γερμανίας (η οποία εκβίασε την Ελλάδα με «όπλο» την οικονομία) και των ΗΠΑ (που μας υποσχέθηκαν στήριξη στο ενεργειακό πρόγραμμα και τον αγωγό EastMed).
Δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες και δεν μπορούμε να προχωρήσουμε παραπέρα.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η Γαλλία είναι ο κεντρικός αμυντικός πυλώνας της ΕΕ, πυρηνική δύναμη, και η μοναδική χώρα της ΕΕ –μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ– της οποίας η πολιτική για την Αν. Μεσόγειο ταυτίζεται με αυτήν της Κύπρου και της Ελλάδας.
Απόδειξη είναι, πέραν της δήλωσης που έκανε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ότι «δεν μπορούμε να αφήσουμε την ασφάλεια της Αν. Μεσογείου στην Τουρκία», οι συζητήσεις που είχε στη συνάντηση με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, από τις οποίες εξάγονται τα εξής επτά συμπεράσματα:
Υπήρξε κοινή ανάγνωση και αξιολόγηση των δεδομένων και εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Υπήρξε κοινή διαπίστωση ότι η ΕΕ θα πρέπει να έχει πρωταγωνιστικό και αποφασιστικό ρόλο στην περιοχή, και η Γαλλία θα εργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση.
Συμφωνήθηκε ότι η ΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα που έχει έτσι ώστε να επικρατήσει ειρήνη και ασφάλεια στην περιοχή.
Υπήρξε ξεκάθαρη πολιτική θέληση για ενίσχυση των διμερών σχέσεων πέραν της άμυνας και της ασφάλειας και σε άλλους τομείς, όπως της Παιδείας, του Πολιτισμού, του Τουρισμού και της Οικονομίας.
Τονίστηκε ότι η Γαλλία, ως η μόνη χώρα της ΕΕ που είναι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, θα πρέπει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο Κυπριακό.
Συζητήθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις στην ΕΕ και τα αποτελέσματα του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά το οποίο συζητήθηκε το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας εξήρε τον σημαντικό ρόλο του προέδρου Μακρόν για την επίτευξη συμφωνίας.
Συζητήθηκαν επίσης οι εξελίξεις στη Συρία και τη Λιβύη, και διαπιστώθηκε η κοινή πολιτική προσέγγιση και αξιολόγηση.
Επίσης να υπενθυμίσουμε ότι η Γαλλία ήταν η μόνη χώρα που τη δεκαετία του 1980, όταν το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ είχαν επιβάλει εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, τόλμησε να πουλήσει στην Εθνική Φρουρά άρματα ΑΜΧ-30Β2, τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού ΒΑΠ, αντιαρματικά ελικόπτερα Γκαζέλ, αντιαεροπορικούς πυραύλους Μυστράλ, αντιαρματικούς πυραύλους ΧΟΤ-2, αντιαρματικούς εκτοξευτές ΑΠΙΛΑΣ, ρυμουλκούμενα πυροβόλα TR 155 χλστ., αυτοκινούμενα πυροβόλα 155 χλστ ΑΜΧ-13, όλμους 120 χλστ. Τόμσον Μπραντ και οχήματα ΑΚΜΑΤ, επάκτιες συστοιχίες πυραύλων εδάφους-θαλάσσης EXOCET.
Επαναλαμβάνω, επειδή δεν είναι γνωστές οι συνθήκες υπό τις οποίες η κυβέρνηση πήρε την απόφαση να αναβάλει την υπογραφή της συμφωνίας με τη Γαλλία δεν θα προχωρήσω παραπέρα, θα παραθέσω όμως κείμενο που ανάρτησε ο Μακρόν στο λογαριασμό του στο facebook, σε άπταιστα ελληνικά, κι ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του:
Η Ευρώπη πρέπει να προβεί σε μια ενδελεχή εξέταση των ζητημάτων ασφάλειας στη Μεσόγειο. Θα συγκαλέσω προσεχώς μια διάσκεψη των χωρών του Νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στη Μεσόγειο, τα ενεργειακά θέματα και τα ζητήματα ασφάλειας είναι θεμελιώδους σημασίας. Μετατρέπονται σε αντικείμενο διαμάχης από δυνάμεις που αναδεικνύονται ολοένα και περισσότερο και απέναντι στις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση ασκεί ακόμη ελάχιστη επιρροή.
Η Ευρώπη οφείλει να προασπίσει την κυριαρχία της.
Ας μην αφήσουμε την ασφάλειά μας στη Μεσόγειο στα χέρια άλλων παραγόντων. Για μια ακόμη φορά, θέλω να εκφράσω την πλήρη αλληλεγγύη της Γαλλίας προς την Κύπρο και την Ελλάδα απέναντι στις τουρκικές παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων τους. Δεν πρέπει να δεχτούμε να απειλείται ο θαλάσσιος χώρος ενός κράτους μέλους της ΕΕ.
Στη Λιβύη δεν μπορούμε να αφήσουμε άλλες δυνάμεις να παραβιάζουν το εμπάργκο όπλων. Η επιχείρηση Irini αποτελεί μια από τις απαντήσεις της Ευρώπης. Είναι απαραίτητη.
Σάββας Καλεντερίδης
