Να το εξηγήσουμε ξανά: Η αποτροπή (deterrence) είναι αμυντική στρατηγική με στόχο τη δημιουργία κατάστασης, κατά την οποία ο εχθρός έχει πεισθεί ότι το πιθανό όφελος τυχόν επίθεσης ή άλλης εχθρικής ενέργειας εκ μέρους του, θα είναι μικρότερο του πιθανού κόστους.
Η αποτροπή είναι μία από τις κύριες στρατηγικές αποστολές των Ενόπλων Δυνάμεων. Βασίζεται στην πρόθεση χρήσης βίας ή άλλων απειλών από το ένα μέρος προκειμένου να πεισθεί το άλλο μέρος να απέχει από συγκεκριμένες ενέργειες. Αποτελεί κεντρική έννοια στη διεθνή ασφάλεια και στις διακρατικές σχέσεις.
Τις τελευταίες ημέρες γίναμε μάρτυρες μιας επιθετικής ενέργειας της Τουρκίας να παραβιάσει την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ της Ελλάδος – μετά τη συνεχιζόμενη παραβίαση της κυπριακής – με στόχο,
- Πρώτο, να αμφισβητήσει, να διεκδικήσει και να οικειοποιηθεί τμήμα της.
- Δεύτερο, να διασπάσει τον άξονα της ΑΟΖ Ελλάδος-Κύπρου.
- Τρίτο, να αρπάξει το φυσικό αέριο και πετρέλαιο στη Λεκάνη της Λεβαντίνης.
- Τέταρτο, να συνθλίψει τον αμυντικό σύμπλοκο Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου.
Η Τουρκία επιχείρησε κυρίως να δοκιμάσει τις αντιστάσεις της Ελλάδος. Προφανώς οι Τούρκοι δεν πήραν το μήνυμα, μετά τη σθεναρή και αποφασιστική στάση της Αθήνας στην περίπτωση του Έβρου. Γι’ αυτό κινητοποίησαν τον τουρκικό στόλο, απέναντι του οποίου παρατάχθηκε αμέσως ο ελληνικός πολεμικός στόλος. Τι έκανε η Ελλάδα;
- Άσκησε έναντι της επιτιθέμενης Τουρκίας μιαν ισχυρή αποτροπή. Ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης, ο ΥπΕξ Δένδιας και, κυρίως, ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Φλώρος, έστειλαν ξεκάθαρο μήνυμα: «Πρώτα θα σας κάψουμε και μετά θα ρωτήσουμε το όνομά σας».
Η Ελλάδα είπε, εννόησε και υλοποίησε αυτά που διακήρυξε. Ο γράφων και αρκετοί άλλοι αναλυτές για πολλά χρόνια επιμένουμε ακούραστα να εξηγούμε στην ελλαδική και στην κυπριακή πολιτική ηγεσία, τη σημασία και την αξία της αποτροπής. Κυρίως, στρατιωτικοί εν αποστρατεία, όπως ο Φοίβος Κλόκκαρης, ο Ανδρέας Πενταράς, ο Κωνσταντίνος Φυτιρής, ο Άντης Λοΐζου και άλλοι, φωνάζουν κυριολεκτικά στην εκάστοτε κυβέρνηση, πρώτο, να αξιοποιήσει τα δισεκατομμύρια του Ταμείου για την Άμυνα, για οπλική ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς. Δεύτερο, να δημιουργήσει πολεμικό ναυτικό και αεροπορία. Τρίτο, να συμπήξει συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας με την Ελλάδα, τη Γαλλία, το Ισραήλ ή και άλλες χώρες.
Φωνές ειδικών σε πανάσχετα ηγετικά ώτα μη ακούοντα. Η ολέθρια εμμονή όλων των Προέδρων είναι να πάνε σε συνομιλίες με έναν αποθηριωμένο Τούρκο που δεν δέχεται τίποτε λιγότερο, παρά μόνο την παράδοση και την υποταγή μας.
- Η άσκηση ισχυρής αποτροπής από τον ελληνικό πολεμικό στόλο απέναντι στον τουρκικό έστειλε ξεκάθαρα μηνύματα στην Τουρκία. Και ξύπνησε και τους υπνώττοντες μακαρίως, κυβερνώντες, νυν και τέως, που εγκληματικά αδιαφόρησαν για την άμυνα.
Ο μεν Πρόεδρος Αναστασιάδης μόλις πριν από λίγες ημέρες ανακάλυψε αυτό που όφειλε να γνωρίζει παιδιόθεν: «Η πολιτική του κατευνασμού της Τουρκίας δοκιμάστηκε και απέτυχε». Και δεν είχε τον πολιτικό ανδρισμό να αναμέλψει έστω ένα mea culpa. Ο δε ΥπΕξ, Ν. Χριστοδουλίδης, και αυτός αίφνης αναβλέψας, σε δηλώσεις του στον τηλεοπτικό σταθμό «Alpha» (27.7.2020), παραδέχτηκε αυτά που γνωρίζουν και τα μειράκια:
- «Μια διαχρονική αδυναμία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι η μη ύπαρξη αποτρεπτικής ισχύος (…). Θεωρώ ότι είναι κάτι που πρέπει να προβληματίσει όλους (…). Όλοι αντιλαμβάνονται ότι έχουμε αυτό το μειονέκτημα και είναι κάτι το οποίο δεν βοηθά στις προσπάθειες αντιμετώπισης της τουρκικής προκλητικότητας».
Τώρα, να… προβληματιστούν κυβέρνηση και πολιτική ηγεσία; Τώρα αντιλαμβάνονται τι σημαίνει αποτροπή; Τώρα καταλαβαίνουν ότι η αποτρεπτική ικανότητα είναι πανίσχυρο χαρτί σε διαπραγματεύσεις με τον Τούρκο;
Ο αντιστράτηγος ε.α., Ανδρέας Πενταράς, σε συνέντευξή του («Alpha», 28.7.2020), επανέλαβε όσα πολλά κατά καιρούς έγραψε και δήλωσε:
- «Η ασφάλεια, η σταθερότητα και η ειρήνη μιας χώρας διασφαλίζονται με την αποτρεπτική ισχύ, την οποία εκπέμπει απέναντι στους δυνητικούς αντιπάλους. Η αποτρεπτική ισχύς δεν είναι μόνο η ισχυρή αμυντική θωράκιση, είναι και η διπλωματία και η οικονομία. Αυτοί οι τρεις συντελεστές ισχύος, όταν συνυπάρχουν, δημιουργείται η αποτροπή».
Ο Φοίβος Κλόκκαρης, αντιστράτηγος ε.α., σε μιαν από τις δεκάδες αναλύσεις του για θέματα άμυνας, προέτρεψε ξανά (7.1.2020):
- «Για να έχουμε αποτρεπτική ισχύ και ικανότητα αντίστασης, χρειάζεται πολιτική βούληση και χρήματα. Στην ουσία είμαστε μόνοι, έναντι ενός αδίστακτου επιδρομέα, αλλά δεν πρέπει να παραδοθούμε. Πρέπει να ενισχύσουμε τη δυνατότητα αντίστασής μας για να διασφαλίσουμε την ελευθερία μας (Θουκυδίδης Δ92). Να το πράξουμε τάχιστα».
Πρόσθεσε: «Η ημικατεχόμενη Κύπρος έχει αμυντικές δαπάνες κάτω του 2% επί του ΑΕΠ, όταν χώρες όπως η Σιγκαπούρη, με έκταση πολύ μικρότερη της επαρχίας Πάφου, έχει άνω του 3% και διαθέτει σύγχρονα οπλικά συστήματα ξηράς και σύγχρονο ΠΝ και ΠΑ από πολεμικά αεροσκάφη, φρεγάτες, υποβρύχια, κορβέτες και πυραυλακάτους».
Η Σιγκαπούρη, όμως, έχει ηγέτες, όχι πολιτικάντηδες, ούτε πολιτικούς επαίτες, ούτε γελοίους ικέτες στην αυλή του Τούρκου Αρταξέρξη…
Σάββας Ιακωβίδης
