Υπάρχει ένα αφήγημα, όχι μόνο από τους Τούρκους, τους Γερμανούς, τους τρίτους γενικά, αλλά και από τους εκφραστές του τουρκικού εθνικισμού σε Ελλάδα και Κύπρο, σύμφωνα με το οποίο τις εντάσεις με την κατοχική Τουρκία τις προκαλούμε εμείς. Ισχυρίζονται –διατυπώνεται και δημόσια– πως πρώτοι οι Κύπριοι προκάλεσαν και μετά η Ελλάδα, που -φευ- παρασύρθηκε από τη Λευκωσία.
Το αφήγημα αυτό ξεκινά και τελειώνει με ένα και μοναδικό στόχο: Ότι πρέπει να αυτοπεριοριστούν κυριαρχικά δικαιώματα. Να αυτοπεριοριστούν επειδή «δεν μπορούμε να τα βάλουμε με την Τουρκία». Και επειδή η Τουρκία είναι ισχυρή, επιθετική, επεκτατική δεν υπάρχουν -για αυτούς που εκφράζουν αυτό το αφήγημα- διλήμματα. Υποστηρίζουν ευθέως την προσαρμογή στις επιδιώξεις της Άγκυρας. Δεν πρόκειται για ένα συμβιβασμό, αλλά μια αλά τούρκα εκδοχή διαπραγμάτευσης, παράδοσης.
Μετά, που θα ολοκληρώσει τις έρευνες το «Όρουτς Ρέις», αύριο, 23 Αυγούστου και μέχρι την έκδοση νέας NAVTEX, φαίνεται πως θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις Ελλάδος και Τουρκίας, μετά από αμερικανογερμανική παρέμβαση. Θα ξεκινήσει διάλογος, δηλαδή, όταν θα έχει η Τουρκία όλα τα δεδομένα από τις σεισμικές έρευνες και με ένα τετελεσμένο στο χέρι.
Και γιατί, για παράδειγμα, δεν κάλεσαν την Τουρκία να σταματήσει αμέσως τις έρευνες και να προσέλθει σε διάλογο;
Γιατί να αρχίσουν συζητήσεις μετά τις 23 Αυγούστου, όταν θα λήξει η NAVTEX και καταγράψουν τα σεισμικά δεδομένα;
Όλα αυτά μπορεί να φαντάζουν λεπτομέρειες, σημειολογία, πλην όμως είναι η ουσία. Το γνωστό αφήγημα, των εκφραστών του τουρκικού εθνικισμού, έχει μόνο στόχο την προσαρμογή στις τουρκικές ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις. Γι΄ αυτό και επιχειρούν να αποδομήσουν την όποια διεκδικητική στάση και συμπεριφορά εκφράζεται.
Είναι μαξιμαλισμός, υπερβολή, να διαμορφώνεις πολιτική για να ασκήσεις κυριαρχικά δικαιώματα;
Είναι πρόκληση να οριοθετείς ΑΟΖ με γειτονικές χώρες, την ώρα που η κατοχική Τουρκία δεν συζητά μαζί σου επειδή την μεν Κύπρο τη θεωρεί εκλιπούσα και την Ελλάδα θέλει να τη σύρει γονατισμένη σε διάλογο;
Είναι εθνικισμός να θέλεις να εφαρμόζεις το αυτονόητο και να λειτουργείς ως κανονική χώρα;
Βέβαια, όταν έχεις απέναντι την Τουρκία, δεν είναι όλα αυτονόητα. Γι’ αυτό και θα πρέπει να τα διασφαλίσεις με πολιτικές αποτροπής και με πρωτοβουλίες, που αποδίδουν αποτελέσματα. Ούτε η Ελλάδα, πολύ περισσότερο η Κύπρος, δεν έχουν την πολυτέλεια της στρατικοποίησης της έντασης. Την ίδια ώρα, όμως, δεν μπορούν να μη διασφαλίζουν την άμυνα τους έναντι της τουρκικής επιθετικότητας.
Και θα έπρεπε να φροντίσουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις για την αμυντική θωράκιση από το 1974 και εντεύθεν. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, είναι έγκλημα το γεγονός ότι δεν έχει ενισχυθεί η άμυνα. Ήταν και είναι έγκλημα που το κράτος καλύπτει άλλες ανάγκες με τα χρήματα του ταμείου Άμυνας, που εισπράττει από τους πολίτες.
Διατυπώνονται απόψεις πως εάν επιλυόταν το Κυπριακό, τότε η Τουρκία δεν θα αντιδρούσε. Και η προσέγγιση αυτή επιχειρεί να ενισχύσει τα… επιχειρήματα πως είναι η ελληνική πλευρά, που ευθύνεται για τη μη λύση. Ποιος, όμως, εμποδίζει τη λύση του Κυπριακού; Δήλωσε η Τουρκία ότι θα εγκαταλείψει την Κύπρο και το απορρίψαμε; Δέχθηκε το καθεστώς Ερντογάν να αποχωρήσει από την Κύπρο, να αποσύρει στρατεύματα, να μεταφέρει πίσω έποικους και δεν τον αφήσαμε;
Οι μοιρολογίστρες του 2004 και του 2017 και να θέλουν δεν μπορούν να κρύψουν τα απωθημένα και το σύνδρομο της «αυτοδικαίωσης». Αυτό μπορούν να το κάνουν σε παρεάκια, επιδοτούμενα σεμινάρια και όχι σε βάρος της χώρας.
Λάθη έχουν γίνει και πολύ σοβαρά στη διαχείριση των εξελίξεων και στο Κυπριακό και στα ενεργειακά. Στο Κυπριακό έγιναν υποχωρήσεις που θα καταστήσουν τη χώρα σε τουρκικό προτεκτοράτο. Η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. δεν αξιοποιήθηκε όπως θα έπρεπε. Παράμεινε η χώρα εγκλωβισμένη στη μιζέρια της. Τα στρατηγικά ανοίγματα στα ενεργειακά δεν υποστηρίχθηκαν πολιτικά.
Ένα είναι να γίνονται λάθη, να σημειώνονται παραλείψεις, να διαπιστώνεται έλλειψη στρατηγικής, να καυτηριάζονται όλα αυτά και διαφορετικό είναι να προσφέρεται άλλοθι στην τουρκική επιθετικότητα. Υπάρχουν εκείνοι που δικαιολογούν ακόμη τις παράνομες δράσεις του Ερντογάν, τον οποίο θεωρούν πρότυπο ηγέτη.
Κώστας Βενιζέλος
Φιλελεύθερος
