Κώστας Βενιζέλος
Παρασκηνιακές κινήσεις για έναρξη διαλόγου μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας βρίσκονται σε εξέλιξη, έχοντας ως στόχο οι πρωταγωνιστές (Γερμανία, ΝΑΤΟ) να προλάβουν τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που χρονικά τοποθετείται στις 24 Σεπτεμβρίου. Ενόψει του ενδεχόμενου να εξεταστούν στη σύνοδο και κυρώσεις κατά της Τουρκίας, η Γερμανία, κατά κύριο λόγο, αλλά και το ΝΑΤΟ, σπεύδουν να πιέσουν για την έναρξη διαλόγου, ώστε να αποφευχθεί η υιοθέτηση μέτρων.
Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαία η προβοκάτσια του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, να εξαγγείλει διάλογο Ελλάδος και Τουρκίας για τεχνικά θέματα. Η ανακοίνωσή του αποσκοπούσε να δημιουργήσει τετελεσμένο και να σφίξει περισσότερο τον κλοιό των πιέσεων γύρω από την Αθήνα. Η διάψευση από την Ελλάδα προσγείωσε την κίνηση Στόλτενμπεργκ, που σαφώς είχε τη συναίνεση του Βερολίνου και της Ουάσινγκτον και έδειξε την ενόχλησή της για το παιχνίδι που διαδραματίζεται σε βάρος της.
Οι πιέσεις στρέφονται, με διάφορες ενέργειες, προς την Ελλάδα, η οποία επιμένει πως δεν μπορεί να προσέλθει σε διάλογο όσο η Τουρκία συνεχίζει τις παράνομες έρευνές της στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Στην αντίπερα όχθη, ως γνωστό η Άγκυρα δεν αποδέχεται τερματισμό των ερευνών, καθώς όπως ισχυρίζεται αυτές διεξάγονται «σε δικές της περιοχές». Αυτό που ζητά η Τουρκία για να ανάψει το πράσινο φως για την έναρξη διαλόγου, είναι να συνεχίζει παράλληλα τις σεισμικές έρευνες και στη συνέχεια τις γεωτρήσεις.
Η Άγκυρα επιχειρεί να προωθήσει το αφήγημα πως αποδέχεται συνομιλίες χωρίς όρους καταγγέλλοντας την Ελλάδα πως θέτει προϋποθέσεις. Δηλαδή, να σταματήσουν οι σεισμικές έρευνες που διενεργούνται εντός της δικής της υφαλοκρηπίδας.
Είναι, πάντως, σαφές πως όλες οι διπλωματικές προσπάθειες ξεκινούν και τελειώνουν από τη Γερμανία. Ακόμη και οι Αμερικανοί επενδύουν στις παρεμβάσεις της καγκελαρίου Μέρκελ, οι οποίες δεν απέδωσαν μέχρι στιγμής. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην τηλεφωνική επικοινωνία, που είχε η Άγκελα Μέρκελ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η συζήτηση δεν κατέληξε πουθενά. Παρά τις προτροπές της Γερμανίδας καγκελαρίου, ο Τούρκος Πρόεδρος δεν ήθελε να ακούσει τίποτα. Κατηγορούσε συνεχώς την Ελλάδα, κυρίως για το γεγονός ότι συνήψε συμφωνία με την Αίγυπτο για μερική οριοθέτηση θαλάσσιων συνόρων.
Σημειώνεται πως ενώ στην Άγκυρα γνωρίζουν ότι το Βερολίνο συγκρατεί τις κυρώσεις, αυτό δεν εμπόδισε τον Ερντογάν να κάνει καψόνι στη Μέρκελ, αναβάλλοντας συνεχώς τα τηλεφωνικά τους ραντεβού ή και αποφεύγοντας να απαντήσει στις κλήσεις της.
⦁ Δεν απέδωσε, ως γνωστό, ούτε η τηλεφωνική παρέμβαση του Προέδρου Τραμπ προς τον Ερντογάν. Πληροφορίες αναφέρουν πως μετά που ο Τούρκος Πρόεδρος κατηγόρησε το «δίδυμο» Ελλάδος και Ελληνοκυπρίων, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, για την ένταση που προκαλείται στην περιοχή, «άγγιξε» το αδύνατο σημείο του Αμερικανού Προέδρου. Τις προσπάθειες «φαγώματός» του στις εκλογές. Και η ατζέντα της συζήτησης άλλαξε.
Είναι προφανές πως η κατοχική Τουρκία δεν κάνει πίσω ως προς την υλοποίηση των σχεδιασμών της. Η γραμμή που έχει δώσει ο Ερντογάν στους συνεργάτες του είναι πως οι έρευνες δεν θα σταματήσουν μέχρι και την ολοκλήρωσή τους. Την ίδια ώρα, προκύπτει και από τις NAVTEX που εκδίδει η Άγκυρα, πως βαθμηδόν, οι έρευνες θα φθάσουν μέχρι το Καστελλόριζο. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε διπλωματική πηγή στην Αθήνα, σιγά-σιγά το «Όρουτς Ρέις» θα «κολλήσει» στο Καστελλόριζο.
Οι επόμενες ημέρες μέχρι και την 24η Σεπτεμβρίου θα είναι καθοριστικές. Οι φίλοι του Ερντογάν, εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσπαθούν να τον σώσουν, αν και δεν τους διευκολύνει ποσώς. Θα τον σώσουν εάν η Αθήνα αποδεχθεί την έναρξη των διαπραγματεύσεων ενώ θα συνεχίζει τις έρευνες. Παράλληλα, στην Άγκυρα κρατούν την επιλογή του θερμού επεισοδίου, ως εργαλείο για την επιβολή των όρων της σε ένα ενδεχόμενο διάλογο, που θα αναγκασθούν να προσέλθουν οι δυο χώρες.
Την ίδια ώρα, η Λευκωσία κυρίως και η Αθήνα λιγότερο, καθώς δεν πίστεψε ποτέ στις κυρώσεις, αναμένεται να κινηθούν ώστε να μην περάσει η Τουρκία «αλώβητη» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, από τη στιγμή κατά την οποία η κατοχική δύναμη επιμένει στην επεκτατική της πολιτική και στη συνέχιση των παράνομων ενεργειών της. Μετά την άτυπη σύνοδο των ΥΠΕΞ στο Βερολίνο αν και η επιλογή των κυρώσεων φαντάζει μονόδρομος, το εγχείρημα αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο.
Πάντως, οι εξελίξεις στην περιοχή, το συριακό, το λιβυκό, η συμφωνία Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Ισραήλ, αποτελούν μέρος της ευρύτερης εικόνας, που δεν μπορούν παρά να ληφθούν υπόψη και στα δικά μας ζητήματα σε σχέση με την τουρκική επιθετικότητα. Γιατί υπάρχει αλληλοεπίδραση ενώ οι πρωταγωνιστές παίζουν σε διάφορα μέτωπα, κυρίως η Τουρκία που «κτυπά» παντού.
ΣΤΗ ΧΑΓΗ ΜΟΝΟ ΕΑΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΟΙ
Το θέμα της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για το θέμα των θαλάσσιων συνόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Τουρκίας, τέθηκε από Ευρωπαίο αξιωματούχο στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, θέλοντας να απορρίψει τη θέση αυτή, έσπευσε να αναφέρει πως για να προσέλθει η χώρα του στη Χάγη, πρέπει να γίνουν αποδεκτοί και οι Τουρκοκύπριοι, που θα συμμετάσχουν προφανώς ως «χωριστή οντότητα». Το συμπέρασμα που απεκόμισε ο συνομιλητής του Τσαβούσογλου ήταν πως η Άγκυρα δεν είναι διατεθειμένη να συζητήσει με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Χωρίς κυρώσεις δεν σταματά ο Ερντογάν
Μία από τις έγκριτες δεξαμενές σκέψεις της Γερμανίας, η Γερμανική Εταιρεία Εξωτερικής Πολιτικής (DGAP), με άρθρο του Προέδρου της Dr. Thomas Enders ασκεί κριτική στην ακολουθούμενη πολιτική του Βερολίνου και για το γεγονός ότι δεν στηρίζει την Ελλάδα. Με τίτλο «Η ΕΕ χρειάζεται μια θαρραλέα γερμανική εξωτερική πολιτική» και υπότιτλο «Λόγω υπερεξοπλισμένων επιτιθέμενων σαν την Τουρκία βοηθάει μόνο αξιόπιστος εκφοβισμός, στο κείμενο σημειώνονται και τα εξής:
«Η γερμανική κυβέρνηση δεν έχει καταλάβει ακόμα ότι η πολιτική του κατευνασμού απέναντι στον Τούρκο Πρόεδρο δεν λειτουργεί. Ιστορικά, πού έχει κατορθωθεί η αποτροπή ενός αποφασισμένου αυταρχικού ηγέτη από την επεκτατική του πορεία με κατευνασμό, υποχωρητικότητα και χρήματα για να πουλά προστασία;» Ειδικά εμείς οι Γερμανοί, σημειώνει, έπρεπε να έχουμε πάρει το μάθημά μας ως προς αυτό και προσθέτει: «Αν προφανώς δεν πρόκειται να υπάρξουν σκέψεις ούτε καν για οικονομικές κυρώσεις κατά του Ερντογάν, τότε πού έχει η ΕΕ δυνατότητα επιρροής, ώστε να αποτρέψει τον Τούρκο Πρόεδρο από την επιθετική γραμμή του στο Αιγαίο και αλλού;»
Ο Dr. Thomas Enders αναφέρει πως η τουρκική επιθετικότητα στο Αιγαίο δεν έρχεται ξαφνικά. ‘Δένει’, αναφέρει, με την εικόνα μιας εδώ και χρόνια όλο και πιο επεκτατικής και επιθετικής εξωτερικής και μεταναστευτικής πολιτικής, στη Συρία, τη Λιβύη, απέναντι στους Κούρδους και τώρα και στη Μεσόγειο. Σύμφωνα με τον ίδιο, όπως ο Wladimir Putin έθεσε στόχο του να διορθώσει τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και να ξαναμαζέψει όσο το δυνατόν περισσότερη «ρωσική γη», έτσι προφανώς θέλει και ο Recep Tayyip Erdogan –κατά το πρότυπο της καταρρεύσασας πριν από 100 χρόνια οθωμανικής αυτοκρατορίας– να καταστήσει την Τουρκία επικυρίαρχη δύναμη στην ανατολική Μεσόγειο, στα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, τονίζει, εδώ και χρόνια ο Ερντογάν αυξάνει την καταπίεση στο εσωτερικό της χώρας του και φυλακίζει τους πολιτικούς, δημοσιογράφους και δικαστές που αντιπαθεί.
Κώστας Βενιζέλος
plilenews
