Την τιμή των Αγίων Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ γιορτάζει σήμερα 8 Νοεμβρίου η Εκκλησία, Οι Άγγελοι, κατά την Άγια Γραφή στέλνονται από το Θεό με μορφή ορατή σε ξεχωριστές ιστορικές περιστάσεις, που πρόκειται να εκδηλωθεί ή να εκτελεσθεί η θεία θέληση.
Ο Mιχαήλ είναι ο πιο ένδοξος και λαμπρός ταξιάρχης των ασωμάτων Δυνάμεων. Στην Παλαιά Διαθήκη, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ εμφανίζεται στον Αβραάμ κατά τη θυσία του Ισαάκ, στον Λωτ, όταν τον λύτρωσε μαζί με την οικογένειά του από την καταστροφή των Σοδόμων. Αυτός προπορεύονταν των Ισραηλιτών, όταν ελευθερώθηκαν από την σκλαβιά των Αιγυπτίων, με τη μορφή νεφέλης την ημέρα και φωτιάς τη νύχτα, τους έδειχνε το δρόμο προς τη γη της Επαγγελίας.
Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ κατέχει εξέχουσα θέση στη συνείδηση του λαού μας. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο Μιχαήλ θεωρείται από το λαό ότι είναι ο ψυχοπομπός άγγελος, δηλαδή οδηγεί τις ψυχές στον ουρανό. Ό,τι έκανε και στην αρχαία ελληνική θρησκεία ο φτεροπόδαρος θεός Ερμής. Στη Μικρασία, οι Έλληνες, ονόμαζαν τον Αρχάγγελο Μιχαήλ «Παντεριμιώτη» (αυτός που ερημώνει τον τόπο).
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, όπως στη Θράκη, ο κόσμος δεν αφήνει τη μέρα αυτή τα παπούτσια του έξω από το σπίτι, για να μην τα δει ο Αρχάγγελος και «ενθυμηθεί αυτούς και αναλάβει εκ της ζωής». Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ (Ταξίαρχος και Αρχιστράτηγος) είναι επίσης και ο Προστάτης Άγιος της Πολεμικής Αεροπορίας.
Ο προστάτης της Λέσβου
Να σημειώσουμε ότι προστάτης της Λέσβου θεωρείται ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, ο Ταξιάρχης, όπως τον αποκαλούν με δέος οι ντόπιοι (την 8η Νοεμβρίου του 1912 απελευθερώθηκε το νησί από τους Τούρκους και 8 Νοεμβρίου γιορτάζουν οι πολυάριθμοι Στρατήδες – από Στρατηλάτης – του τόπου κι όχι του Αγίου Ευστρατίου.) Η εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, στο Μανταμάδο είναι φτιαγμένη – σύμφωνα με το θρύλο – από χώμα και αίμα μοναχών, που δολοφονήθηκαν από πειρατές.
Οι ρίζες της θαυματουργής εικόνας χάνονται στα βάθη του χρόνου· η δημιουργία της τοποθετείται γύρω στον 10ο με 11ο αιώνα εποχή όπου οι νησιωτικές περιοχές μαστίζονταν έντονα από τις συνεχείς επιδρομές και λεηλασίες των πειρατών. Διάφορες παραδόσεις λένε ότι ο Αρχάγγελος Μιχαήλ εμφανίστηκε στο Μανταμάδο στην προσπάθειά του να διαφυλάξει τη μονή της περιοχής.
Σήμερα γιορτάζει επίσης και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Το όνομά του σημαίνει «ήρωας του Θεού» και είναι ένας από τους λίγους αγγέλους που ονοματίζονται στην Αγία Γραφή. Οι Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ εικονίζονται στις βυζαντινές αγιογραφίες με σπαθί ή σκήπτρο στο δεξί χέρι, σύμβολο εξουσίας που τους χάρισε ο Θεός. Στο αριστερό χέρι κρατούν πολλές φορές μια σφαίρα που συμβολίζει τον κόσμο.
Επίσης σήμερα γιορτάζουν ο Σταμάτης και η Σταματίνα. Η παράδοση λέει πως: Όταν εξέπεσαν οι «πονηροί άγγελοι», που ονομάζονται δαίμονες, συγκεντρώθηκαν όλα τα επουράνια Τάγματα και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ στάθηκε στο κέντρο και αναφώνησε: «Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου Θεού» και αμέσως οι άγιοι Άγγελοι στάθηκαν πιστοί προς τον Θεό και δεν ακολούθησαν την πονηρά σκέψη του Εωσφόρου.
Έτσι επειδή με αυτή του την κραυγή, ο αρχάγγελος Μιχαήλ επανέφερε στην τάξη στα τάγματα των αγγέλων και σταμάτησε την κάθοδο και την πτώση τους, γι αυτό προς τιμήν αυτού του «σταματήματος» που επιτελέστηκε με τη φράση «στώμεν καλώς» προήλθε και το όνομα «Σταμάτης» και το όνομα «Σταματίνα».
