Στις εκλογές του 2000, 20 χρόνια πριν, η ΝΔ είχε δομήσει την προεκλογική εκστρατεία της σε ένα σύνθημα που σήμερα έχει χαθεί στη λήθη του χρόνου: ‘‘Υπάρχει καλύτερη Ελλάδα και τη θέλουμε’’. Εκείνες οι εκλογές μπορεί να χάθηκαν για τη Ν.Δ., το σύνθημα όμως πέρασε στην Ιστορία. Επιστρέφοντας στο ‘‘σήμερα’’, 20 χρόνια μετά, εν μέσω ενός ακόμα πανδημικού εγκλεισμού λόγω του κορωνοϊού και των ‘‘ψυχοπλακωτικών’’ ειδήσεων που μας κατακλύζουν καθημερινά, θαρρώ πως γεγονότα που ‘‘γεννούν’’ αισιοδοξία πρέπει να κεντρίσουν το κοινωνικό ενδιαφέρον. Θα αναφερθώ, λοιπόν, σε τέσσερις σύγχρονες πρωτοβουλίες που, στοχευτικά τουλάχιστον, παραπέμπουν στην ‘‘καλύτερη’’ (από τη σημερινή) Ελλάδα που οι αληθινά προοδευτικοί πατριώτες θέλουμε και ονειρευόμαστε.
Α) Πριν λίγες μέρες ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και ο Διευθύνων Σύμβουλος της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας ‘‘Volkswagen A.G.’’, Herbert Diess, ανήγγειλαν ότι στο πλαίσιο υλοποίησης του ευρωπαϊκού προγράμματος ‘‘Smart and Sustainable Island’’, η Αστυπάλαια, με επενδύσεις συνολικού ύψους 30 εκατ. ευρώ, θα μετατραπεί ουσιαστικά σε ‘‘πράσινο νησί’’.
Και τούτο όχι τυχαία. Στο περίγραμμα της ενωσιακής στρατηγικής πλατφόρμας για την κλιματική αλλαγή, έχει ήδη καταστεί πανευρωπαϊκός στόχος μια Οικονομία με μηδενικούς ρύπους το 2050 και προς την κατεύθυνση αυτήν το συγκεκριμένο πιλοτικό πρόγραμμα θα μετατρέψει το ελληνικό νησί σε παγκόσμιο πρότυπο ηλεκτροκίνησης και ενεργειακής αυτονόμησης.
Το πρόγραμμα ερείδεται σε 3 βασικούς πυλώνες. Καταρχάς, τα συμβατικά λεωφορεία θα αντικατασταθούν από ηλεκτρικά οχήματα συνδυάζοντας παράλληλα και τις νέες, ‘‘έξυπνες’’ υπηρεσίες, δηλαδή τη διαμοιραζόμενη μεταφορά, τα κατά παραγγελία οχήματα και την υπηρεσία της μικρο-κινητικότητας. Με τον διαμοιρασμό οχημάτων μάλιστα ο αριθμός τους μπορεί να περιοριστεί στο νησί κατά το ένα τρίτο.
Δεύτερος πυλώνας του προγράμματος είναι η αντικατάσταση όλων των συμβατικών οχημάτων που διαθέτουν κινητήρες εσωτερικής καύσης με ηλεκτρικά οχήματα, ενώ τρίτος πυλώνας, η δημιουργία των απαραίτητων υποδομών, που έχουν να κάνουν με το λογισμικό για τη διασύνδεση και τους απαιτούμενους φυσικά σταθμούς φόρτισης. Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα προέρχεται από Ανανεώσιμες Πηγές ενώ επιπροσθέτως σ’ όλα αυτά, θα τεθεί σε εφαρμογή και το πρόγραμμα αυτόνομης οδήγησης.
Β) Ο Πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος της Microsoft, Brand Smith, στο πλαίσιο του προγράμματος στρατηγικής συνεργασίας ‘‘#Gr for Growth’’, ήδη έχουν ανακοινώσει μια νέα μεγάλη επένδυση του αμερικανικού τεχνολογικού κολοσσού στην Ελλάδα. Η επένδυση αφορά την εγκατάσταση στη χώρα μας ενός σημαντικού μέρους της νέας τεχνολογικής υποδομής της εταιρίας που σχετίζεται, μεταξύ άλλων, και με τις δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους (cloud services). To λεγόμενο ‘‘cloud computing’’ είναι η παροχή υπηρεσιών υπολογιστών-διακομιστών, αποθηκευτικών χώρων, βάσεων δεδομένων, δικτύωσης, λογισμικού, αναλυτικών στοιχείων και πολλών άλλων λειτουργιών μέσω του διαδικτύου.
Η προστιθέμενη αξία των κέντρων αποθήκευσης δεδομένων (data centers) θα είναι της τάξης του 1 δισ. ευρώ! Η νέα εποχή των συγκεντροποιημένων και ομαδοποιημένων δεδομένων (big data) που τόσο συναρπαστικά περιγράφει στα βιβλία του ο Yuval Noah Harari, έρχεται και συνεκκινεί από την Ελλάδα. Η εν λόγω επένδυση θα συμβάλλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό της Οικονομίας και στην ενίσχυση της παραγωγικότητας, ενώ στον βαθμό που η Microsoft θα εκπαιδεύσει τα επόμενα χρόνια περίπου 100.000 νέους εργαζόμενους στις νέες τεχνολογίες, θα διασπείρει στην ελληνική κοινωνία αλλά και όπου γης το μήνυμα της αναστροφής του φαινομένου της ‘‘διαρροής εγκεφάλων’’ (brain drain).
Γ) Η αμερικανική εταιρία Digital Realty, μια από τις μεγαλύτερες εταιρίες στον Κόσμο στα ‘‘κέντρα δεδομένων’’ (data centers), με κεφαλαιοποίηση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και πελάτες τις μεγαλύτερες εταιρίες πληροφορικής του Πλανήτη, ανακοίνωσε πρόσφατα την απόκτηση της Lamda Hellix, που είναι η μεγαλύτερη διαχειρίστρια data centers στην Ελλάδα. H τελευταία, ιδρυθείσα το 2002, παρείχε υπηρεσίες αποθήκευσης ψηφιακών δεδομένων στην Ν.Α. Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική. Με την προκείμενη επένδυση πλέον η χώρα θα εισέλθει δυναμικά στο οικονομικο-γεωπολιτικό παίγνιο των υποβρυχίων καλωδίων οπτικής ίνας που είναι ποντισμένα στη Μεσόγειο και θα προσπαθήσει να ‘‘ενσωματωθεί’’ στον ρου των ινών που από τη Διώρυγα του Σουέζ θα μπορούσαν να διαπερνούν την δική μας επικράτεια και από εκεί να κατευθύνονται στα Βαλκάνια και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Αποτέλεσμα της επένδυσης αυτής θα είναι η εξάπλωση των προσφερόμενων από την άνω εταιρία ψηφιακών υπηρεσιών σε 6 ηπείρους και 23 χώρες, γεγονός που αυτομάτως υποδηλώνει ότι η Ελλάδα καθίσταται, εκ των πραγμάτων, ψηφιακός κόμβος σε έναν Κόσμο που εισέρχεται όλο και πιο δυναμικά στη ‘‘νέα και γενναία εποχή’’ των ευρυζωνικών δικτύων 5G, του υπολογιστικού νέφους και των μεγάλων δεδομένων (Cloud & Big Data), της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), του διαδικτύου των πραγμάτων (ΙοΤ) και της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης (Industry 4.0).
Στη ‘‘νέα και γενναία εποχή’’ που τα διεθνή συμφέροντα, οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί, τα οικονομικά διακυβεύματα και οι εκάστοτε εθνικοί προγραμματισμοί θα έχουν να κάνουν ίσως όχι με τα εδάφη και την ύλη αλλά de facto θα εντάσσονται σε μια αδυσώπητη διαμάχη για την κτήση, αποθήκευση και μετάδοση πληροφοριών και δεδομένων. Η ανθρωπότητα αλλάζει και αυτό είναι ίσως το μόνο… που δεν θα αλλάζει από εδώ και εμπρός…
Δ) Η ‘‘Pfizer Inc.’’ έχει αποφασίσει να εγκαταστήσει έναν από τους ψηφιακούς κόμβους της στη Θεσσαλονίκη. H συγκεκριμένη φαρμακευτική εταιρία που διόλου τυχαία δεν είναι καθώς το ετοιμαζόμενο για την καταπολέμηση του κορωνοϊού εμβόλιό της θα είναι το πρώτο που θα βγει στην αγορά και θα έχει, κατά τους ισχυρισμούς της, 90% αποτελεσματικότητα, θα λειτουργήσει στη χώρα μας, και δη πρότερα από τα άλλα, το ένα εκ των έξι συνολικά κέντρων ψηφιακής τεχνολογίας, τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων που έχει προγραμματίσει σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με τα επιχειρηματικά της οράματα, η πολυεθνική εταιρία σχεδιάζει να συνεργαστεί με πανεπιστήμια και τοπικά κέντρα ανάπτυξης νέων τεχνολογιών, με στόχο να δημιουργήσει στη Θεσσαλονίκη μια ομάδα παγκοσμίου επιπέδου που θα πρωτοστατεί στην έρευνα στο πεδίο των νέων τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης με απώτερο στόχο την ανάπτυξη νέων φαρμάκων και εμβολίων. Το κέρδος αυτής της πρωτοβουλίας, της ίδρυσης δηλαδή ‘‘ψηφιακού φάρου’’ στη Β. Ελλάδα, θα είναι ειδικά για την περιοχή μας κυριολεκτικά τεράστιο!
Τα παραπάνω 4 επιχειρηματικά εγχειρήματα είναι εμβληματικής σημασίας για την Ελλάδα, για την Οικονομία και το Μέλλον της και πρωτίστως σχεδιάζονται να υλοποιηθούν στον κατάλληλο χρόνο. Εξηγούμαι:
Σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), κατά τη δεκαετία 2010-2019, η Ελλάδα είχε κενό παγίων επενδύσεων πάνω από 130 δισ. ευρώ (!) και κενό αποταμίευσης πάνω από 125 δισ. ευρώ (!). Σήμερα, η Ελλάδα είναι ουραγός της ΕΕ και στις πάγιες επενδύσεις (αυτές αντιπροσωπεύουν το 11,4% του ΑΕΠ έναντι του 21,3 % που είναι ο μέσος όρος στην ΕΕ) αλλά και στην αποταμίευση (από το 2005 και μετά ο δείκτης αποταμίευσής μας είναι σταθερά αρνητικός). Αν δε επικεντρωθούμε μόνο στον τομέα των άμεσων ξένων επενδύσεων (foreign direct investments – FDI), σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η κατάσταση είναι ακόμη πιο δραματική: οι άμεσες (σε απόθεμα) επενδύσεις από το εξωτερικό αντιστοιχούν στο χαμηλό 15,9% του ελληνικού ΑΕΠ σε σχέση με το σχεδόν τετραπλάσιο 59,7% του ΑΕΠ στο σύνολο της ΕΕ. Μάλιστα, με την επιδημία του κορωνοϊού, το πρώτο τρίμηνο του 2020 η εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2019, καταποντίστηκε κατά 43%!
Σε μια κρίσιμη ιστορική συγκυρία, λοιπόν, που η χώρα καλείται να συνέλθει από τα απανωτά shocks που την έχουν κλυδωνίσει (αυτό της εισόδου της σε διαδοχικά ‘‘προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής’’ και εν συνεχεία αυτό της οικονομικής ύφεσης ένεκα του ‘‘παγώματος’’ κάθε οικονομικής λειτουργίας λόγω κορωνοϊού) και που, κατά συνέπεια, όπως δείχνουν τα παραπάνω στοιχεία, σε μια συγκυρία που η χώρα έχει ‘‘μείνει πίσω’’, συγκριτικά τουλάχιστον με τα λοιπά ευρωπαϊκά κράτη, οι άνω επενδύσεις ακτινοβολούν σε διεθνή κλίμακα το μήνυμα ότι μεταβάλλοντας το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης και δημιουργώντας πρόσφορο τεχνο-υλικό και νομικο-πολιτικό περιβάλλον για την επιχειρηματικότητα, μπορούμε εμείς οι Έλληνες να κάνουμε τα απαιτούμενα άλματα και να εισέλθουμε στον ‘‘Κόσμο του Αύριο’’, διεκδικώντας δυναμικά σ’ αυτόν και λόγο εισακουστέο αλλά και ρόλο καθοριστικό.
Κατερίνη, 11/11/2020
ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΟΥΓΚΟΥΡΕΛΑΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
LLM IN INTERNATIONAL COMMERCIAL LAW
