Το πρώτο πραξικόπημα για διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας
Γράφει η Φανούλα Αργυρού*
Μετά την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 16 Αυγούστου 1960 οι τούρκοι της Κύπρου έκαναν ότι μπορούσαν να την υπονομεύσουν χρησιμοποιώντας το βέτο που εξασφάλισαν με τις Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου χάρη στις διαπραγματεύσεις που έκανε ο Δρ.Nihat Erim με τους βρετανούς. Καταψήφισαν το νομοσχέδιο για παράταση του φορολογικού νόμου και στη συνέχεια το νομοσχέδιο περί φόρου εισοδήματος, με αποτέλεσμα να μείνει η Δημοκρατία χωρίς σχετική νομοθεσία για τέσσερα χρόνια…
Στόχος: Η προμελετημένη και κακόβουλη πρόθεσή των να την διαλύσουν και να επιβάλουν τα δύο «Ομόσπονδα κράτη»…
Ο Πρόεδρος Μακάριος λόγω των σοβαρών προβλημάτων που προέκυπταν πλέον στην ομαλή λειτουργία του κράτους, κατέθεσε πρόταση τροποποίησης του Συντάγματος με δεκατρία σημεία, τα οποία, όμως συνέταξε σε συνεργασία με τον ΄Υπατο Αρμοστή της Βρετανίας στην Κύπρο Sir Arthur Clark.
Οι σημαντικότερες αλλαγές αφορούσαν την κατάργηση βέτο, τη μείωση του αριθμού των τουρκοκυπρίων στην δημόσια υπηρεσία (υπέρ-προνόμια με 30% συμμετοχή για μια μειοψηφία του 18%) και την κατάργηση της πρόνοιας για χωριστούς δήμους. Την πρόταση αυτή απέρριψαν Τουρκία και Τούρκοι της Κύπρου.
Ο Sir Alec Douglas-Hume
Ο Sir Arthur Clark από τις 12.2.1963 είχε γράψει στους ανωτέρους ότι:
« Οι χωριστοί δήμοι είναι βλακεία και ενωμένο (κράτος) με ικανοποιητικές προφυλάξεις λογική λύση. ΄Ενα ενωμένο κράτος, και πάλιν με λογικά μέτρα ασφάλειας για την τουρκική μειονότητα, θα έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη ευτυχία και πρόοδο για όλους τους κατοίκους στο νησί παρά το είδος της σχιζοφρενικής κοντα-ομόσπονδου καθεστώτος λύση που φαίνεται να επιδιώκουν κάποιοι πιο εξτρεμιστές Τούρκοι…»
Όμως, με εντολή του Λονδίνου οι προτάσεις να είναι «λογικές και δίκαιες για τα τουρκικά συμφέροντα» ο Sir Arthur Clark συνέταξε με τον Μακάριο τα 13 σημεία.
Οι τούρκοι της Κύπρου και οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες πολύ πριν την Ανεξαρτησία εκπαιδεύονταν, εξοπλίζονταν, με μυστικές, παράνομες εισαγωγές όπλων από την Τουρκία για να εκτελέσουν τα αιματηρά σχέδιά των που ακολούθησαν. (Λεπτομέρειες στο βιβλίο « Αιματηρή Αλήθεια – Bloody Truth»).
Με αφορμή, λοιπόν, τα 13 Σημεία τροποποίησης του Συντάγματος επιτέθηκαν των Ελλήνων της Κύπρου παραμονή των Χριστουγέννων 1963…
Από άρθρο Λάζαρου Μαύρου «Σημερινή» 20.10.2008
Χαρακτηριστικό το δημοσίευμα της «Χαραυγής» 27 Δεκεμβρίου 1963 «Το πεδίο των μεγάλων συγκρούσεων- ΟΜΟΡΦΙΤΑ: ΕΙΧΕ ΜΕΤΑΤΡΑΠΕΙ ΣΕ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΟΧΥΡΟ – Πολυβολεία στους τοίχους και υπόγειες σήραγγες – Συμμετοχή της ΤΟΥΡΔΥΚ – περιγραφή συντακτών μας»
Το τουρκικό έγγραφο για πραξικόπημα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας
Τα τουρκικά σχέδια επιβεβαιώθηκαν και με μυστικό έγγραφο που βρήκαν οι αρχές της ΚΔ με ημερομηνία 14.9.1963 υπογραμμένο από τους Δρ. Φαζίλ Κιουτσιούκ και Ραούφ Ντενκτάς.
Στο βιβλίο του «Τα δύσκολα χρόνια – Αναμνήσεις μιας ζωής» ο πρώην υπουργός Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας και επαρχιακός διοικητής Λεμεσού Χριστόδουλος Βενιαμίν (πέθανε στις 16.11.2016) δημοσίευσε στην ολότητα του το έγγραφο που οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας βρήκαν στο γραφείο του τουρκοκύπριου υπουργού Γεωργίας Fazil Plumer, ο οποίος στη βιασύνη του προφανώς να εγκαταλείψει το γραφείο του, άφησε αριθμό εγγράφων. Ακολουθεί συντομευμένο.
“…Τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου δεχθήκαμε ως προσωρινό μεταβατικό στάδιο, αν δεν ήταν έτσι δεν θα τις υπογράφαμε. Με αυτές αναγνωρίσθηκαν σε διεθνές επίπεδο τα δικαιώματα της Τουρκίας επί της Κύπρου… Θα ωφεληθούμε από τα λάθη των Ρωμιών και αφού ετοιμασθούμε καλύτερα,… θα περιμένουμε την ημέρα που θα θέλουν να χαλάσουν τις Συμφωνίες, οπότε θα επιτύχουμε την πλήρη ελευθερία μας… πρέπει να υποστηρίζεται ο αγώνας μας αυτός από πολλούς εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες αλλά πρωτίστως από την Μητέρα Πατρίδα…
Μπορούμε να συνοψίσουμε τα κύρια σημεία ενός τέτοιου σχεδίου ως εξής: Ο Τούρκος αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας θα γίνει δεκτός ως πρόεδρος της Δημοκρατίας υπό της τουρκικής κοινότητος και θα ιδρυθεί μια κυβέρνηση αποτελούμενη καθαρώς από Τούρκους… Η Μητέρα πατρίς θα αναγνωρίσει αμέσως την κυβέρνηση αυτή… θα ακολουθήσει η επέμβαση της Μητέρας Πατρίδας και εάν υπάρξει ανάγκη θα αναγνωρισθούν αμέσως τα δικαιώματα, ως πολίτες της Δημοκρατίας, εις τους Κυπρίους οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι εις Τουρκία… οι Ρωμιοί θα αντιδράσουν εναντίον των Τούρκων εμπράκτως και έτσι θα αρχίσει ένας αγώνας μεταξύ των δύο Κοινοτήτων και το αποτέλεσμα θα καθορίσει τον αγώνα. ΄Οταν αρχίσει ο αγώνας η τουρκική Κοινότητας η οποία είναι διεσπαρμένη εις όλη την νήσο να μαζευτεί εις μίαν ζώνη δια της βίας και να είναι υποχρεωμένη όπως κρατήσει εκείνην την ζώνη… Εις ποίον μέρος θα ευρίσκεται αυτή η ζώνη, αυτό θα εξαρτηθεί από το στρατηγικό σχέδιο που θα ετοιμάσουν οι ειδικοί… ενίσχυση των σχέσεών με την Μητέρα Πατρίδα …Η τουρκική κοινότητα αφού συμπληρώσει από απόψεως οικονομικής, στρατιωτικής, και ηθικής με την πλήρη έννοια της λέξεως αυτές τις προετοιμασίες, θα επωφεληθεί της ευκαιρίας κατά την οποίαν θα δημιουργηθεί μία συνταγματική κρίσης διά τους Ρωμιούς και θα έχει κάποιαν επιτυχία…
Λευκωσία 14.9.1963 Δρ. Φαζίλ Κιουτσιούκ Αντιπρόεδρος Κ.Δ , Ραούφ Ντενκτάς Πρόεδρος Τουρκικής Κοινοτικής Συνέλευσης. ”
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ 23/2/1964
Η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» στα αποκαλυπτικά της δημοσιεύματα τον Φεβρουάριο του 1964 αναφέρθηκε στο συγκεκριμένο έγγραφο στις 21 και 23 Φεβρουαρίου 1964, με τίτλο ” Θα μας επεβάλλετο ο τουρκισμός».
Στο δε βιβλίο «Το Κυπριακό πρόβλημα – ιστορική θεώρηση και ανάλυση των τελευταίων εξελίξεων», έκδοση του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών της ΚΔ, 1984 τονίζετο:
«Τον Δεκέμβριο του 1963 υπήρξε μια πιο δυσμενή αντίδραση από την τουρκική κυβέρνηση – εξέγερση εναντίον του κράτους από την ΤΜΤ (Τουρκική Τρομοκρατική Οργάνωση στην Κύπρο) και απειλές για εισβολή, πράξεις επιθετικότητας από την ίδια την Τουρκία, η οποία χρησιμοποίησε τις προτάσεις του Προέδρου Μακαρίου για τροποποίηση του Συντάγματος για να εφαρμόσει τα προ πολλού ετοιμασμένα σχέδια της για διχοτόμηση της Κύπρου…
«Νιού Γιόρκ Χέραλτ Τρίπιουν», 31.12.1963: «Το Κυπριακό Σύνταγμα είναι νεκρό», είπε στους δημοσιογράφους ο Δρ. Φαζίλ Κουτσιούκ, ο ηγέτης της τουρκικής κοινότητας στην Δημοκρατία. Ερωτηθείς αν ήθελε διχοτόμηση μεταξύ της τουρκικής μειονότητας και της ελληνικής πλειοψηφίας, απάντησε: «Ονομάστε το διχοτόμηση αν θέλετε».
«Η Κύπρος θα μοιραστεί σε δύο κομμάτια, το ένα εκ των οποίων θα ενωθεί με την Τουρκία», ήταν δήλωση το 1964 από τον Κεμάλ Σατίρ, πρώην Αντιπρόεδρο της Τουρκίας. ..
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ημερησία διάταξη του Υπουργικού Συμβουλίου της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίστηκε να στέλλεται στους Τουρκοκύπριους υπουργούς πολλούς μήνες μετά τα γεγονότα του 1963, όμως πεισματικά αρνούνταν να συμμετέχουν για να αποδείξουν ότι το κράτος δεν υφίσταται…»
H κυπριακή κυβέρνηση καλεί τη Βρετανία να βοηθήσει!
Μετά το προμελετημένο τουρκικό πραξικόπημα τον Δεκέμβριο του 1963 η κυβέρνηση Αρχ. Μακαρίου ζήτησε από την Βρετανία βοήθεια να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Οι βρετανοί ανταποκρίθηκαν με τα στρατεύματά τους που είχαν στην Κύπρο με επικεφαλής τον βρετανό Στρατηγό Peter Young ο οποίος και επέβαλε την δεύτερη διχοτομική γραμμή στη Λευκωσία – ούτω καλούμενη έκτοτε χαρακτηριστικά «πράσινη γραμμή» – συνέχεια της προηγούμενης διχοτομικής γραμμής στην κεντρική Λευκωσία που επέβαλαν οι ίδιοι ως αποικιοκράτες το 1956, την πρώτη διχοτομική τέτοια ονόματι γραμμή Mason – Dixon.
Δεν άργησαν οι βρετανοί να δείξουν τις επιδιώξεις τους για να αρχίσουν κυπριακή κυβέρνηση και λαός να τους επικρίνουν για τους επί εδάφους καθαρούς φιλο-τουρκισμούς των. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Χριστόδουλου Βενιαμίν ο Στρατηγός Young ήθελε να τραβήξει διχοτομική γραμμή και στη Λεμεσό αλλά χάρη στην επέμβαση του (Βενιαμίν) αποτράπηκε.
Βρετανία – «Έστω και να εισβάλουν οι τούρκοι δεν θα τους σταματήσουμε»
Παράλληλα ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Sir Alec Douglas-Hume (πέθανε το 1995) στις 31.12.1963 εξέδωσε την πιο κάτω οδηγία προς τον υπουργό Κοινοπολιτείας που βρισκόταν στην Κύπρο. «…Δεν έχουμε πρόθεση να χρησιμοποιήσουμε τις δυνάμεις μας έστω και να οι τούρκοι εισβάλουν και δεν νομίζω με το να μπλοφάρουμε θα μας βοηθήσει…» (Το 1972 το επανέλαβαν και το 1974 το έπραξαν).
Ρωσική υποκίνηση προς Μακάριο για ακύρωση των Συνθηκών
Παράλληλα, στις 31 Δεκεμβρίου 1963 ο πρέσβης της Σοβιετικής Ένωσης στην Κύπρο επισκέφθηκε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και εξέφρασε την υποστήριξη της χώρας του στην πρόθεση της κυπριακής κυβέρνησης να πετάξει τα δεσμά της Ζυρίχης.
Την 1η Ιανουαρίου 1964 ο Μακάριος μονομερώς κατάργησε τις Συνθήκες Συμμαχίας και Εγγυήσεως, όμως, πείσθηκε από τον βρετανό Υπ. Κοινοπολιτείας Duncan Sandys (που είχε κατέβει στην Κύπρο) μερικώς να αποσύρει την απόφασή του χαρακτηρίζοντάς την ως ‘δήλωση προθέσεως’. (Το 1974 ο Μακάριος βασίστηκε στον Ετσεβίτ και βρετανική κυβέρνηση ως … εγγυητές να τον αποκαταστήσουν στην προεδρία!)*
Στις 16 Ιανουαρίου 1964 στη σύσκεψη στο Λονδίνο ο Ραούφ Ντενκτάς απαίτησε γεωγραφική ομοσπονδία και εθελοντική ανταλλαγή πληθυσμών για συγκέντρωση των τούρκων σε μια περιοχή. Μια μετακόμιση που είχαν ήδη αρχίσει από το 1958…Στις 24 Ιανουαρίου 1964 ο Υπ. Κοινοπολιτειακών Σχέσεων ενημέρωσε την Ελλάδα ότι οι τούρκοι της Κύπρου το είχαν ξεκαθαρίσει, δεν δέχονταν τίποτα που να μην προνοούσε γεωγραφικό διαχωρισμό των δύο κοινοτήτων. Στις 3 Ιανουαρίου 1964 δε, το Φόρειν ΄Οφις είχε ήδη ξεκινήσει σχέδια για «δύο συνιστώντα κράτη»…
Σημ. Η γράφουσα έζησε τα γεγονότα εκείνα στην Νεάπολη Λευκωσίας.
(Παραπομπές από τα βιβλία «Αιματηρή Αλήθεια –Bloody Truth» της Κίνησης για Ελευθερία και Δικαιοσύνη στην Κύπρο 2009 , «Διζωνική vs Δημοκρατία» Φανούλας Αργυρού 2019 και * «Εξι Προεδρικά Πορτραίτα» Κώστα Ν. Χατζηκωστή).
*Ερευνήτρια/Δημοσιογράφος
Πηγή: ΣΗΜΕΡΙΝΗ 20/1/2020
