Διερευνητικές και Πενταμερής, ναρκοπέδιο για Κύπρο και Ελλάδα
Είναι ευχαριστημένοι με το γεγονός ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες και όχι εάν υπάρχει προοπτική για αποτέλεσμα. Για τα ελληνοτουρκικά έχουν ξεκινήσει οι συζητήσεις, στο Κυπριακό αναμένονται οι προσκλήσεις για την «Άτυπη» Πενταμερή Διάσκεψη.
Αυτή την προσέγγιση, την παρακολουθήσαμε στην τελευταία σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν το θέμα των κυρώσεων κατά της κατοχικής Τουρκίας στάλθηκε ξανά στις ελληνικές καλένδες. Και δεν θα μπορούσε, βέβαια, να ήταν διαφορετικά τα δεδομένα καθώς τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος έχουν αποδεχθεί να προχωρήσουν σε αυτή την πορεία, που έχει στρώσει η Άγκυρα σε συνεννόηση με εταίρους μας στην Ε.Ε. (το γερμανικό λόμπι που λειτουργεί ενίοτε και ως τουρκικό).
Να δημιουργηθεί, δηλαδή, μια κινητικότητα, που θα ξεπλύνει την κατοχική Τουρκία και θα αποφύγει τις όποιες συζητήσεις αναφορικά με τη λήψη μέτρων κατά της Άγκυρας, για την επιθετική συμπεριφορά σε βάρος της Ελλάδος και της Κύπρου. Είναι σαφές πως την τελευταία περίοδο γίνεται μια συστηματική προσπάθεια αποτροπής της πρωτοβουλίας της Γαλλίας, της Κύπρου και της Ελλάδας για επιβολή κυρώσεων. Αυτές αφορούν συμπερίληψη στη λίστα φυσικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, που συνδέονται με τις παράνομες, επεκτατικές ενέργειες της κατοχικής Τουρκίας
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Χάικο Μάας, σε ανάρτησή του μετά το τέλος του Συμβουλίου των ΥΠΕΞ ανέφερε πως «υπάρχουν θετικές ενδείξεις, τις οποίες περιμέναμε εδώ και καιρό και οι οποίες δεν πρέπει να επιβαρυνθούν με νέες κυρώσεις τώρα. Έχουμε την προσδοκία πως τα σημάδια από την Άγκυρα θα διατηρηθούν».
Από την πλευρά του, ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας της Ε.Ε., Ζοζέπ Μπορέλ, χαρακτήρισε σημαντικό βήμα προς την επαναπροσέγγιση Ένωσης – Τουρκίας, τις διερευνητικές συνομιλίες. Η δήλωσή του έγινε ενώ η συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη είτε βρισκόταν σε εξέλιξη είτε μόλις είχε ολοκληρωθεί. Συνεπώς είναι πρόδηλο πως αυτό που τον ενδιαφέρει είναι σημειολογικά η συνάντηση, η διαδικασία. Έσπευσε δε να σημειώσει πως «η σχετική λίστα κυρώσεων δεν είναι ακόμη έτοιμη, αλλά “δεν έχει μπει στην άκρη” και “η εργασία συνεχίζεται”».
Βεβαίως στην περίπτωση της Ουκρανίας κι άλλων θεμάτων που εξέτασε η Ε.Ε. η ταχύτητα είναι διαφορετική. Ήθελαν κυρώσεις χθες. Στην περίπτωση δυο κρατών-μελών, που δέχονται επίθεση από τρίτη χώρα, υιοθετούνται χαμηλές ταχύτητες, αν όχι βήμα σημειωτόν. Δεν είναι, για παράδειγμα, το θέμα της επιβίωσης της χελώνας καρέτα-καρέτα, για την οποία ενεργοποιούνται αμέσως τα αντανακλαστικά των εταίρων μας (και καλώς σπεύδουν και για την περίπτωση αυτή καθώς είναι σημαντική η προστασία της).
Για τον Γερμανό ΥΠΕΞ ουδέν σχόλιο. Η καγκελάριος Μέρκελ λειτούργησε ως ο προστάτης της κατοχικής Τουρκίας σε όλες τις συζητήσεις, που έχουν διεξαχθεί όλη αυτή την περίοδο. Σε σημείο, που σε μερικές συζητήσεις, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η καγκελάριος ήταν έντονη και έστειλε προειδοποιήσεις προς Αθήνα και Λευκωσία.
Για να εξευρεθούν λύσεις χρειάζονται διαδικασίες, να κουβεντιάζουμε. Αυτό είναι δεδομένο. Ωστόσο, θα πρέπει να διασφαλίζονται τα ελάχιστα, τα σημαντικά, που δημιουργούν και προοπτικές. Οι διερευνητικές επαφές Ελλάδος και Τουρκίας έχουν μπει σε μια τροχιά ατέρμονων συζητήσεων. Θα γίνονται περιοδικά συναντήσεις αμφιβόλου αποτελέσματος. Σε ό,τι αφορά την Πενταμερή Διάσκεψη για το Κυπριακό, είναι σαφές πως αυτή θα πραγματοποιηθεί χωρίς βάση συζήτησης, αλλά με «όλα στο τραπέζι».
Η Άγκυρα όχι μόνο χρησιμοποιεί τη διαδικασία για να κερδίσει χρόνο αλλά και να εξασφαλίσει και διαχρονικές επιδιώξεις της στην Κύπρο. Είναι ξεκάθαρο πως η ελληνική πλευρά θα προσέλθει στη Διάσκεψη «ξυπόλητη στα αγκάθια». Σε μια τέτοια σύναξη όταν ο στόχος είναι να μην χάσεις καθώς συμφωνία στον ορίζοντα δεν υπάρχει, τότε είσαι ο χαμένος εκ προοιμίου.
Κώστας Βενιζέλος
Φιλελεύθερος