Η Ευρώπη ενώπιον ενός ιστορικού διλήμματος

Αρθρογραφία Εθνικά

Το 2023 είναι η 100ετηρίδα της Τουρκικής Δημοκρατίας. Μέχρι τότε, ο πρόεδρος Ερντογάν φιλοδοξεί να καταστήσει την Τουρκία περιφερειακή και μεγάλη δύναμη. Μόλις πρόσφατα ανακοίνωσε ότι σε δύο χρόνια η χώρα του θα στείλει αστροναύτες στο φεγγάρι. Φάρος και οδηγός των φιλοδοξιών του είναι, κατά κύριο λόγο, το «Στρατηγικό Βάθος» του πρώην μέντορα και νυν πολιτικού αντιπάλου του, Αχμέτ Νταβούτογλου.

Σε αυτό καταγράφονται όλες οι ενέργειες, οι σχεδιασμοί και οι μεθοδεύσεις που η Τουρκία καλείται να υλοποιήσει, αν επιθυμεί να ηγηθεί της περιοχής και να συμπεριληφθεί στην ομάδα των μεγάλων χωρών.

Αυτές οι φιλοδοξίες έχουν ένα φοβερό τίμημα για τον τουρκικό λαό. Αποτελούν και έναν θανατηφόρο εφιάλτη για τις γειτονικές χώρες. Πάνω από 400.000 πολίτες, στρατιωτικοί, αστυνομικοί, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι, δημόσιοι υπάλληλοι και άλλοι, έχουν συλληφθεί, φυλακιστεί, απολυθεί ή… εξαφανιστεί.

Πολεμική βιομηχανία

Η χώρα είναι μια απέραντη φυλακή. Το καθεστώς έχει παραβιάσει αδίστακτα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κατέλυσε το κράτος δικαίου. Διέλυσε τους θεσμούς. Φίμωσε την ελευθερία έκφρασης. Έπνιξε την Δημοκρατία. Πρόκειται για ένα από τα χειρότερα και ειδεχθέστερα απολυταρχικά και αυταρχικά καθεστώτα στον κόσμο.

Ο Ερντογάν έραψε το Σύνταγμα στα μέτρα των φιλοδοξιών και της αλαζονείας του. Για να υλοποιήσει τα νεο-οθωμανικά σχέδιά του έκτισε πολεμική βιομηχανία εφάμιλλη ξένων χωρών. Απέκτησε στρατιωτικήν ισχύ.

Αυτήν προβάλλει σε πολλά μέτωπα: Συρία, Κύπρος, Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Αιγαίο, Λιβύη. Με εμπλοκές, είτε ευθέως είτε δι΄ αντιπροσώπων, στο Ιράκ, στον Λίβανο, στα παλαιστινιακά εδάφη, στην Υεμένη, και με ναυτικές και άλλες βάσεις στην Αλβανία, στο Κατάρ, στην Σομαλία.

Τα τελευταία χρόνια, ο Ερντογάν και μέλη της κυβέρνησής του έχουν καθυβρίσει τον Πρόεδρο Μακρόν και την Γαλλία, την Γερμανία, τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, την Ελλάδα, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Κυπριακή Δημοκρατία, την Αρμενία. Συμπεριφέρεται ως αδίστακτος πειρατής και θρασύς νταής.

Εκλογές το 2023

Το περσινό καλοκαίρι στο Αιγαίο και στην κυπριακή ΑΟΖ και προηγουμένως στον Έβρο, ο Ερντογάν ενήργησε ως κακοποιός και εκβιαστής. Η Αθήνα, όπως και οι Βρυξέλλες, επιτέλους, ξύπνησαν και αντιλήφθηκαν ότι απέναντί τους έχουν έναν επιθετικό και αρπακτικό «σύμμαχο» που απαιτεί τα πάντα και δεν σέβεται τίποτε.

Μετά τους εκβιασμούς, τις απειλές και τις ιταμές προκλήσεις και αξιώσεις, διεθνώς έχει δημιουργηθεί ένα ισχυρό αντιτουρκικό κλίμα. Ο αμερικανικός και ο ευρωπαϊκός Τύπος, σοβαρές δεξαμενές σκέψεις, Ινστιτούτα Πολιτικής και Στρατηγικής κατ΄ επανάληψη ανέλυσαν γιατί η Τουρκία δεν μπορεί να λογίζεται πλέον σύμμαχος της Δύσης και του ΝΑΤΟ και γιατί δεν πρέπει να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως, ο Τούρκος είναι πονηρός! Ο Ερντογάν, το 2023 θα πάει σε εκλογές.

Από καιρό η τουρκική οικονομία είναι σε άσχημη κατάσταση. Το εσωτερικό μέτωπο, παρά τα καταπιεστικά μέτρα, είναι καζάνι που βράζει. Απόδειξη: Οι τελευταίες μαχητικές διαδηλώσεις των Τούρκων φοιτητών εναντίον διορισμένων, ελεγχόμενων από το καθεστώς, πρυτανικών αρχών. Οι μάζες υποφέρουν και η αντιπολίτευση στηλιτεύει το φαραωνικό στιλ διαβίωσης του σουλτάνου. Η δημοτικότητά του πήρε την κατιούσα.

Επιχείρηση γοητείας

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η τελευταία επιχείρηση Ερντογάν να γοητεύσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, την οποία, κατ’ επανάληψη, εκβίασε με τις μεταναστευτικές ροές, άρμεξε δισεκατομμύρια, απαίτησε ένταξη a la turka και την καθύβρισε ως ναζιστική. Και πότε; Όταν συχνά ο Τούρκος Πρόεδρος κοκορευόταν ότι η ΕΕ έχει ανάγκη την Τουρκία και όχι αντίστροφα. Και ότι πιθανή ένταξη της χώρας πρέπει να γίνει με τουρκικούς και όχι ευρωπαϊκούς όρους.

Το τουρκικό φλερτ προς την ΕΕ είχε ως αποτέλεσμα ο Ερντογάν να αποσύρει τα ερευνητικά και πολεμικά σκάφη του από το Αιγαίο και την κυπριακή ΑΟΖ, να δεχθεί, μετά από απίστευτες αξιώσεις του, να επαναρχίσουν οι διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα που κατέληξαν σε φιάσκο.

Και να συγκληθεί αν, τελικά, συγκληθεί, μία άτυπη πενταμερής για το Κυπριακό. Και όλα, με τουρκικούς όρους, απαιτήσεις, αλλοπρόσαλλη σουλτανική πρακτική και νέες προσβολές και ύβρεις εναντίον της Γαλλίας και της Ελλάδος.

Ο σουλτάνος φλερτάρει και τις ΗΠΑ επειδή ο νέος Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, δεν είναι όπως ο ακαταλόγιστος φίλος του, Τραμπ. Φαίνεται πως η Ουάσινγκτον θα αντιδράσει διαφορετικά έναντι του Ερντογάν ο οποίος, κατά τον Μπάιντεν, «πρέπει να πληρώσει»: Για την αγορά των ρωσικών S-400. Για την συνεργασία του με τον Πούτιν. Για την συμπεριφορά του έναντι του ΝΑΤΟ και μελών του.

Για τις προκλήσεις του προς συμμαχικές χώρες. Κυρίως, για τις συλλήβδην παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών του τουρκικού λαού, την ενίσχυση τρομοκρατικών ομάδων, την επιθετικότητα εναντίον γειτονικών λαών και φίλων-συμμάχων των ΗΠΑ, κτλ.

Παίγνιο και άθυρμα

Ο Ερντογάν, θα πληρώσει; Ιδού το μέγα ερώτημα που οι ΗΠΑ και η ΕΕ καλούνται να απαντήσουν ξεκάθαρα. Ειδικά, η Ένωση, η οποία μετατράπηκε σε παίγνιο και άθυρμα του σουλτάνου, με γερμανική βοήθεια και ανοχή αρκετών κρατών-μελών, εξαιτίας σημαντικών συμφερόντων τους με την Τουρκία, η οποία επισείει αδιάκοπα τον μπαμπούλα του μεταναστευτικού. Με αδίστακτες αξιώσεις για την τελωνειακή ένωση και την χορήγηση βίζας στα 80 εκ. Τούρκων.

Η εγγενής αδυναμία της ΕΕ είναι διπλή, εκτός άλλων: Δεν έχει ενιαία εξωτερική πολιτική και δεν έχει κοινή αμυντική πολιτική. Εις μεν την άμυνα εξαρτάται και συναρτάται προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Εις δε την εξωτερική πολιτική, αυτή υποτάσσεται στα εθνικά συμφέροντα των κρατών-μελών με την Τουρκία. Απόδειξη:

Η κατεχόμενη και απειλούμενη από τον Αττίλα, Κυπριακή Δημοκρατία, στο πλαίσιο της περιλάλητης κοινοτικής αλληλεγγύης, ζήτησε όπως επιβληθούν τιμωρητικά μέτρα κατά της Άγκυρας, μετά την εισβολή στην κυπριακή ΑΟΖ, την συνεχιζόμενη κατοχή και διάτρησή της από τουρκικά γεωτρύπανα, την πολιορκία της νήσου από τον τουρκικό στόλο και τον εποικισμό της Αμμοχώστου.

Ουδέν έγινε, παρά μόνο κάποιες κυρώσεις σε πρόσωπα. Αντιδρά η Γερμανία η οποία, κατά τον Ερντογάν, «αγαπιέται με την Τουρκία»! Άλλες χώρες της ΕΕ, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Μάλτα, η Ολλανδία και Βαλτικές, έχουν τεράστια συμφέροντα στην Τουρκία ή, απλώς, δεν ενοχλούνται από την πειρατεία της. Εξάλλου, η τουρκικής απαίτησης και επιβολής πενταμερής για το Κυπριακό, αναβάλλεται διαρκώς για να συγκληθεί, αν συγκληθεί, μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 25-26 Μαρτίου, με τουρκικές αιτιάσεις και προσκόμματα, για να μη επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία.

Ένας θηριώδης ταύρος

Η ΕΕ έχει έναν θηριώδη τουρκικό ταύρο μέσα στο ευρωπαϊκό υαλοπωλείο. Πρέπει να αποφασίσει χωρίς άλλες αναστολές, αμφισημίες και υστεροβουλίες: Θα τον ανεχτεί να εκβιάζει την Ένωση και κράτη-μέλη της; Θα παρακάμψει τις εγκληματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών του τουρκικού λαού; Θα υποβαθμίσει την αγορά των S-400 και την συνεργασία του με τον Πούτιν;

Η ΕΕ θα παραβλέψει την υπονόμευση του ΝΑΤΟ και της Δύσης; Θα υποτιμήσει την επεκτατική πολιτική Ερντογάν στην Μέση Ανατολή, στη Βόρεια Αφρική, ακόμα και στην περιοχή του Καυκάσου; Θα κάνει πως δεν βλέπει τις πολεμικές ενέργειες της Τουρκίας εναντίον δύο κρατών-μελών της, της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας; Θα κλείσει τα μάτια μπροστά τις αστήρικτες καταδίκες Κούρδων βουλευτών;

Με απλά λόγια: Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα υποκύψει στην επιχείρηση γοητείας από έναν σεσημασμένο πειρατή, έναν αυταρχικό ηγέτη και δικτάτορα, εισβολέα και κατακτητή, δολοφόνο του τουρκικού και γειτονικών λαών; Χειρότερα: Η Ένωση θα θυσιάσει τις αρχές και αξίες, πάνω στις οποίες έχει οικοδομηθεί και στηρίζεται, για να υποκύψει σε έναν Τουρκο-Χίτλερ;

Η ΕΕ θα υποκύψει;

Η απάντηση είναι: Ναι, η Ένωση θα υποκύψει, τελικά, στην Τουρκία.

Πρώτον, επειδή είναι μεγάλη χώρα, μεγάλη αγορά και αρκετά κράτη-μέλη της Ένωσης έχουν τεράστια οικονομικά, εμπορικά ή και άλλα συμφέροντα.

Δεύτερον, η Τουρκία διατηρεί τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, μετά τον αμερικανικό και οι ΗΠΑ-ΝΑΤΟ διατηρούν δύο τεράστιες βάσεις στη χώρα του Αττίλα.

Τρίτον, η Τουρκία βρίσκεται γεωπολιτικά, στρατηγικά, ενεργειακά, αμυντικά, σε μια κρίσιμης σημασίας, για την Δύση, περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Τέταρτον, μετά το Ισραήλ, είναι η δεύτερη ισχυρότερη χώρα απέναντι στην Ρωσία και άλλους δρώντες στην Μέση και Ευρύτερη Ανατολή.

Πέμπτον, οι ΗΠΑ και η ΕΕ δεν επιθυμούν να χαρίσουν ένα κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ στην Ρωσία και στον Πούτιν.

Έκτον, η Τουρκία, ως αναδυόμενη αλλά και αναθεωρητική δύναμη, επιχειρεί να αναπληρώσει το κενό που άφησε την τελευταία δεκαετία η διακυβέρνηση Ομπάμα και Τραμπ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Άρα, η ΕΕ έχει ανάγκη και την Τουρκία στην άσκηση της όποιας εξωτερικής ευρωπαϊκής πολιτικής σε αυτή την περιοχή του κόσμου.

Ποιοι θα πληρώσουν;

Η πιθανή και μάλλον αναμενόμενη αναθέρμανση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας θα έχει κόστος για την ΕΕ επειδή ο Ερντογάν θα απαιτήσει, κατά πάγια και διαχρονική σουλτανική πρακτική, ανταλλάγματα για να επιστρέψει στις ευρωπαϊκές αγκάλες, προτάσσοντας και τον εκβιασμό του μεταναστευτικού.

Ποιοι θα καταβάλουν μέρος αυτού του κόστους; Τα συνήθη και βολικά, ευεπίφορα θύματα: Η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία.

Μέσα στο πιο πάνω πλαίσιο πρέπει να ενταχθούν οι διερευνητικές συνομιλίες Αθήνας-Άγκυρας καθώς και η επιχειρούμενη σύγκληση άτυπης πενταμερούς για το Κυπριακό.

Δύο προβλήματα με μια προσπάθεια επίλυσης, με ηγέτιδα και δραστήρια παντεπόπτρια στο παρασκήνιο, την Βρετανία και υποβολέα την Γερμανία.

Ο Έλληνας Πρωθυπουργός, εξαρτημένος από τους Γερμανούς και ο πρόεδρος Αναστασιάδης, πολλαπλώς ευάλωτος και αναξιόπιστος, αλλ’ επιρρεπής σε εκχωρήσεις και προσχωρήσεις σε τουρκικές θέσεις και αξιώσεις. Ζούμε ένα χειρότερο 2004 και απείρως χειρότερο 1974.

Σάββας Ιακωβίδης

Σημερινή