Έχουν συμπληρωθεί ήδη οι οκτώ από τους δώδεκα μήνες του επετειακού έτους 2021 και πιστεύω ότι έχουμε ακόμη τον χρόνο να μιλήσουμε στους νέους και στις νέες μας για την Ελληνική Επανάσταση.
Το 1821 είναι οι άνθρωποί του, κληρικοί και λαϊκοί, οπλαρχηγοί και διανοούμενοι. Το 1821 είναι και τα κείμενα που έγραψαν οι πρωτεργάτες του. Απομνημονεύματα, διακηρύξεις, Συντάγματα Εθνικών Συνελεύσεων, ποιήματα, τα οποία μας δίνουν μία πολυσύνθετη εικόνα των αξιών και των προβληματισμών της εποχής.
Γιατί πολεμήσανε; Αναρωτιέται ευλόγως η νέα γενιά: Την απάντηση ας αφήσουμε να την δώσουν οι ίδιοι οι πρωτεργάτες, οι αγωνιστές, οι πρώτοι πολιτικοί εκπρόσωποι (παραστάτες ονομάσθηκαν οι πρώτοι βουλευτές). Ας δώσουμε στα παιδιά μας επιλεγμένα κείμενα των αγωνιστών, του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, του Μακρυγιάννη, του Κασομούλη, του Φωτάκου, του Αμβροσίου Φραντζή, του Ιωάννου Φιλήμονος. Ας τους φέρουμε σε επαφή με τα ποιήματα του Διονυσίου Σολωμού, του Ανδρέα Κάλβου, του Γεωργίου Κλεάνθη, τα οποία αναδεικνύουν ξεκάθαρα τα ιδανικά των Ελλήνων Επαναστατών.
Το 1976, όταν συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από τη γέννηση του πρώτου Κυβερνήτη μας, του Ιωάννη Καποδίστρια, η τότε Κυβέρνηση του αειμνήστου Κωνσταντίνου Καραμανλή έδωσε οδηγία να μοιρασθεί στα σχολεία ένα μικρό και εύχρηστο Ανθολόγιο κειμένων του σπουδαίου αυτού Έλληνα. Τυπώθηκε από το Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων και μέσα σε 110 σελίδες παρουσίαζε την αγωνία, τον αγώνα και τις ιδέες του Καποδίστρια. Το βιβλιαράκι περιλάμβανε και ένα ευρετήριο με σύντομα βιογραφικά των προσώπων που αναφέρονται στις ανθολογούμενες επιστολές του Κερκυραίου πολιτικού.
Σήμερα τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Μπορούμε να αποφύγουμε τη χρονοτριβή της εκτυπώσεως ενός αντιστοίχου βιβλίου. Η τεχνολογία έχει εισέλθει δυναμικά στην εκπαίδευση και έτσι μπορεί και τώρα, λίγους μήνες πριν από τη λήξη του επετειακού έτους, να δημιουργηθεί ένα διαδικτυακό Ανθολόγιο κειμένων. Επιλεγμένα κείμενα των πρωταγωνιστών της Εθνεγερσίας ας αναρτηθούν στο διαδίκτυο με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων για να είναι στη διάθεση διδασκόντων και διδασκομένων. Ιδανικό βεβαίως θα ήταν να υπάρχει και σε έντυπη μορφή το Ανθολόγιο, διότι το έντυπο μένει στις βιβλιοθήκες.
Καλό είναι να διαβάζουν τα παιδιά μας ότι στην προμετωπίδα όλων των συνταγματικών κειμένων του Αγώνος έθεσαν οι πρόγονοί μας την επίκληση στην Αγία Τριάδα. Το 1821 ήταν δημιούργημα ανθρώπων με σεβασμό προς την Ορθοδοξία και την ελληνική ταυτότητα.
Είναι ωφέλιμο να διαβάζουν την έκκληση του Κολοκοτρώνη για ομόνοια. Είπε ο Γέρος του Μωριά στους μαθητές της Αθήνας το 1838 ότι, αν διαρκούσε η ομόνοια των δύο πρώτων χρόνων, θα είχαμε φθάσει ως την Κωνσταντινούπολη.
Είναι διδακτικό να μάθουν τα παιδιά μας την προτροπή του Μακρυγιάννη να μην πουληθούν έναντι χρημάτων τα θραύσματα των αρχαίων αγαλμάτων, διότι “γι΄ αυτά πολεμήσαμε”.
Θα συγκινηθούν τα ελληνόπουλα αν διαβάσουν ότι ο Σαλώνων Ησαΐας και ο Αθανάσιος Διάκος έστειλαν προκήρυξη στο εξωτερικό λέγοντας ότι αγωνίζονται “για τον Χριστό και τον Λεωνίδα”.
Θα είναι ενδιαφέρον και για εμάς τους μεγαλυτέρους να θυμηθούμε ότι η βάση της Παιδείας κατά τον Ιωάννη Καποδίστρια πρέπει να είναι η “ιερά ημών θρησκεία” και η “πάτριος γλώσσα”.
Γι’ αυτά πολεμήσαμε το 1821!
Κωνσταντίνος Χολέβας
