ΑΓΓΕΛΟΣ Πρωτοστάτης
προγονόθεν επέμφθη ειπείν
τη ελευθερία το χαίρε!
18χρονος χιλιάδων ετών:
Ευαγόρας Παλληκαρίδης.
Του Μιλτιάδου και της Αφροδίτης.
Εκ Τσάδας Πάφου και πανελληνίως έλκων την καταγωγή.
Πρόλαβε να πει παντοιοτρόπως στη λευτεριά το χαίρε.
- Με τις αντιβρετανικές διαδηλώσεις του 15χρονος το 1953.
- Με τους στίχους των αθάνατων, έκτοτε, ποιημάτων του.
- Με το ντουφέκι του 17ετής αντάρτης της ΕΟΚΑ, απ’ τα μισά της Στ΄ Γυμνασίου.
- Με το μέτωπο ψηλά, σιδηροδέσμιος, με καθάρια ματιά ευθαρσώς, στα μούτρα του Εγγλέζου «ειδικού δικαστή» που όρισε δήμιό του ο Χάρντινγκ της Her Majesty.
- Με τη ζωή του: Ανεβαίνοντας στην Αγχόνη του Άγγλου δυνάστη, 11.30μ.μ. της Τετάρτης, 13ης Μαρτίου 1957.
Ε Υ Α Γ Ο Ρ Α Σ επέμφθη ειπείν τη ελευθερία το χαίρε.
Επέμφθη απ’ όλους τους προηγούμενους ελληνικούς αιώνες.
Για να το πει ψυχή τε και σώματι.
Παίρνοντας μιαν ανηφοριά, παίρνοντας μονοπάτια για να βρει τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά. Ακόμα και εκεί:
Στην φρικτή Αγχόνη.
Για ν’ ακούγεται στεντόρειο κι ανόθευτο σε όλους τους επόμενους ελληνικούς αιώνες.
- ΠΡΟΜΕΛΕΤΗΜΕΝΑ: «Για σένα, Κύπρο αθάνατη, πατρίδα σκλαβωμένη, θα δώσω απ’ το αίμα μου κάθε σταλαγματιά. Για να σε δω ελεύθερη και χιλιοδοξασμένη δε θα διστάσω, Κύπρο μου, να πέσω στη φωτιά».
- ΕΚ ΠΡΟΘΕΣΕΩΣ: «Μπορεί σε κάποια μάχη, γραμμένο η μοίρα νάχη να μη γυρίσουμε. Μα πάμε με καμάρι και λέμε όποιον πάρει και θα νικήσουμε».
- ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΤΑ: Τέσσερεις ώρες πριν τον κρεμάσουν. Στο κελλί του μελλοθανάτου. Ώρα 7.30μ.μ. 13 Μαρτίου 1957, όπου έγραψε το ύστατο προς την αδελφή του γράμμα. Για την βαφτιστική που δεν θα βάφτιζε ο ίδιος: «Το όνομα που θα της δώσεις, θέλω να είναι πεντασύλλαβο και να θυμίζει εκείνην, για την οποία ήρθα ως εδώ. Εκείνην για την οποία έγραψε ο ποιητής Σολωμός το πιο όμορφο τραγούδι του. ΕΚΕΙΝΗΝ, την οποίαν κάθε άνθρωπος επιθυμεί πιο πολύ απ’ όλα. Κατάλαβες, αδελφή μου;». Γραμμένα απ’ το χέρι του, όλα κεφαλαία, στην 3η επανάληψη «ΕΚΕΙΝΗΣ» για την οποία επέμφθη, θυσιαζόμενος να ευαγγελίζεται στους αιώνες το Χαίρε ω Χαίρε Ελευθεριά.
Π Ε Μ Π Τ Η 14 Μαρτίου 1957, πριν το χάραμα του φου, τον θάψανε οι δήμιοι μυστικά. Στον ίδιο τάφο που 10 μέρες πριν, χώσανε το πυρπολημένο κορμί του Γρηγόρη Αυξεντίου. Στα Εννέα Φυλακισμένα Μνήματα των Δεκατριών Αρχαγγέλων της λευτεριάς, ηρώων της ΕΟΚΑ. Για την οποία έγραφε ο Κώστας Μόντης: «Εόκα; Ε-ό-κ-α. Προσπαθούσαμε να βρούμε ποιών λέξεων (χρυσών, τυχερών λέξεων) τ’ αρχικά έφτιαξαν αυτό τ’ όμορφο όνομα. Εόκα. Πού ήταν κρυμμένο τόσους αιώνες και περίμενε;»…
Λάζαρος Α. Μαύρος
