«Περί Εορτών»
Συνηθίζεται στην λατρευτική τάξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας, οι Εορτές του Δεσπότη Χριστού και της Παναγίας Μητέρας Του και βοηθού μας, να κρατούν μέχρι και οκτώ συνεχόμενες ημέρες.
Εξαίρεση αποτελεί η κεντρική και κορυφαία Εορτή του Πάσχα, η οποία πανηγυρίζεται κυριολεκτικά για σαράντα ημέρες αδιάκοπα, όσες και οι ημέρες κατά τις οποίες ο Χριστός ήταν στη γη Αναστημένος και εμφανιζόταν στους μαθητές Του και σε άλλους πιστούς ανθρώπους.
Κατά τις ημέρες πριν από κάθε Εορτή, καθώς και κατ’ αυτές μετά την Εορτή, ψάλλονται ή διαβάζονται στην Εκκλησία τα καλούμενα προεόρτια τροπάρια/αναγνώσματα ή μεθέορτα αντίστοιχα.
Η τελευταία ημέρα της περιόδου της Εορτής, η ημέρα της απόδοσής της, επαναλαμβάνει σχεδόν εντελώς κατά απόλυτη ακολουθία, το εορταστικό τυπικό της πρώτης ημέρας της Εορτής.
Γι’ αυτό και ονομάζεται «απόδοση», αποδίδεται και προσφέρεται και πάλι η ευχαριστία, η δόξα και η λατρεία προς τον Θεό και η τιμή προς την Παναγία μας για το κατά περίπτωση εορταζόμενο γεγονός.
Με θεόπνευστο τρόπο οι Σεπτοί Πατέρες της Εκκλησίας, θέσπισαν την ημερομηνία του εορτασμού της καλής αγγελίας (του ευαγγελισμού) και του γεγονότος της Σάρκωσης του Χριστού «ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου», ακριβώς εννέα μήνες πριν τον εορτασμό της κατά σάρκα Γέννησης του Χριστού μας (25 Μαρτίου – 25 Δεκεμβρίου αντίστοιχα).
Ο εορτασμός του σπουδαίου γεγονότος του Ευαγγελισμού, αποτελεί εξαίρεση σε όσα αναφέρονται πιο πάνω ως προς το τυπικό των Εορτών.
Η Εορτή του Ευαγγελισμού περιορίζεται μόνο στην ημέρα της και αποδίδεται αμέσως το ίδιο βράδυ στον Εσπερινό του Αρχαγγέλου Γαβριήλ.
Αυτό συμβαίνει, καθότι η ημέρα αυτή (25 Μαρτίου), συμπίπτει με την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, περίοδο κατά την οποία η Εκκλησία έχει μια ιδιαίτερη ποικιλία στις Ακολουθίες Της, ένα αλλόκοτο κλίμα, μια διαφορετική αίσθηση σε αυτές απ’ ότι συνήθως, ένα ειδικό τυπικό.
Παρ’ όλα αυτά, έστω για μία ημέρα, η Εορτή του Ευαγγελισμού ως μία παρεμβολή στην όλη πορεία προς το Πάσχα, προσφέρει το μήνυμα, την ανείπωτη χαρά του ερχομού του Κυρίου.
Ως προς τον εορτασμό της Εορτής, ίσως θα μπορούσαμε να αποδεχθούμε την Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου και των Χαιρετισμών στην Παναγία, ως ένα είδος προεόρτιων και μεθεόρτιων Ακολουθιών του Ευαγγελισμού, αφού η θεματική τους περιστρέφεται γύρω από τον Ευαγγελισμό και αποδίδει ιδιαίτερη αναφορά και τιμή προς την Παναγία.
Τέλος, την αμέσως επόμενη ημέρα μιας Εορτής του Χριστού ή της Παναγίας, τελείται και πάλι σύναξη του πιστού λαού και εορτάζεται η μνήμη, τιμάται με ένα ιδιαίτερο τρόπο, το πρόσωπο που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο γεγονός της κάθε Εορτής.
Θα λέγαμε ίσως καταχρηστικά, τιμάται ο δευτεραγωνιστής της υπόθεσης. Έτσι την επόμενη του Ευαγγελισμού τελείται η Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ (26 Μαρτίου), την επόμενη των Χριστουγέννων, η Σύναξη της Παναγίας (26 Δεκεμβρίου), την επόμενη των Θεοφανίων, η Σύναξη του Προδρόμου (7 Ιανουαρίου) κ.ο.κ..
Στις τελευταίες εβδομάδες δεν είναι δυνατή η σωματική παρουσία των πιστών, η Σύναξη στον Ναό. Είναι δυνατή όμως, η επίκληση, η τιμή, η παράκλησή μας προς Χριστό, την Παναγία και τους Αγίους μας, κάθε ώρα, σε κάθε τόπο, ανεξαρτήτως συνθηκών, για το κάθε τι.
Η Πίστη, η κατεύθυνσή μας με την Αγάπη των όλων, με την Μετάνοια, με την Προσευχή, είναι το στήριγμα, η παρηγοριά μας, η καταφυγή μας, η δύναμή μας, η Υπομονή μας, ώστε οι απανταχού Χριστιανοί, όπου κι αν βρισκόμαστε και με την μεσιτεία, την πρεσβεία και βοήθεια της Παναγίας μας, να δοξάζουμε και να υμνούμε «ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ» το παντοδύναμο Όνομά Του στους ατελεύτητους αιώνες της Βασιλείας Του.
Μάριος Λαππάς,
πτυχιούχος Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
