Εμείς οι Έλληνες, σπρωγμένοι από την κακή μοίρα που προκαλούν τα ελαττώματά μας, πέφτουμε κατά καιρούς στην αλαλία, «αεί παίδες» κατά την Πλατωνική διάγνωση. Αλλά κρατάμε πάντα γερά τα ιδεώδη μας, που αντιστέκονται με ακμαιότητα στον κατατρεγμό των στοιχείων της φύσεως και των εχθροτήτων. Κατά τον Νίτσε, όλοι ψάχνουν να βρούν το δηλητήριο που θα εξοντώσει τους Έλληνες, μα πάντα χάνουν. (Η γέννηση της τραγωδίας, κ.15).
Δεν καταφέρνουν να φαρμακώσουν τον Ελληνισμό. Γιατί στο αίμα του κυκλοφορεί η παμπάλαιη δύναμη της αντίστασης. Της διεκδίκησης, που ενώνει τους Έλληνες και πολεμούν μέχρι να συντρίψουν τον εχθρό. Κι ύστερα φτου κι απ’ την αρχή…
Αυτή τη δύναμη χρειαζόμαστε και τώρα. Την ηνωμένη θέληση στην νέα τουρκική λαίλαπα. Που μετουσιώνει τον πόθο. Που διατρανώνει τον ηρωισμό. Που καταξιώνει την αξίωση. Οφειλή μας η κοινή αντίσταση στη δολιότητα του σουλτάνου. Και οι πανίσχυρες δυνάμεις που χρειαζόμαστε, ανασύρονται από τα τρίσβαθα των ελληνικών κι ορθόδοξων καταβολών μας. Τα ιδεώδη, οι αλήθειες, οι αξίες μας. Που μπορούμε να αρπάξουμε από τις καρδιές της καταγωγής μας και να τα υψώσουμε παντιέρες στον αγέρα της μάχης της εθνικής μας ζωής.
Έχουμε να κάνουμε μ’ ένα κλέφτη που κλέβει την ψυχή μας. Κλέφτη της κιβωτού των αξιών των πολιτισμένων ανθρώπων. Την Αγιά Σοφιά. Πρέπει να του σχίσουμε τη μάσκα. Να αποκαλύψουμε το πρόσωπό του μπροστά στον κόσμο που εξαπατά.
Όταν η Μελίνα Μερκούρη βρέθηκε στο Βρετανικό Μουσείο, ανάμεσα στα κλεμμένα από τον ‘Ελγκιν αγάλματα, ένας δημοσιογράφος την ρώτησε αν άκουσε για τον λόρδο Έλγκιν κι η Μελίνα απάντησε με τη δική της απορία: Ποιο λόρδο; Δεν ξέρω κανένα λόρδο. Εγώ ξέρω ένα κλέφτη που άρπαξε όλα αυτά και σας τα πούλησε για να κερδοσκοπείτε… Κι η συνομιλία τερματίστηκε.
Αυτό οφείλουμε να κάνουμε κι εμείς τώρα. Να εξευτελίζουμε τον απατεώνα με τις αλήθειες. Πως η φυλή του δεν έφερε από το πουθενά της καταγωγής της οποιοδήποτε στοιχείο πολιτισμού. Έκλεψε τον ελληνικό πολιτισμό. Και να απαντήσουμε στον Ερντογάν πως η Αγιά Σοφιά δεν του ανήκει. Την έκτισαν ο Ανθέμιος κι ο Ισίδωρος επί Ιουστινιανού και την στήριξαν στις τραμουντάνες 1470 χρόνων, οι Ορθόδοξοι Έλληνες των αιώνων. Και να τους πούμε ακόμα πως η φυλή που ξεφύσησε τον 10ο αιώνα από τα βάθη του πουθενά, ούτε έφερε ούτε άφησε ίχνη πολιτισμού.
Επεσώρευσε ερείπια, ποταμούς αιμάτων και βαρβαρότητα. Να πούμε στους ξένους επισκέπτες των αρχαίων ερειπίων πως τους κοροϊδεύουν οι Τούρκοι ξεναγοί, ισχυριζόμενοι πως δεν ξέρουν «αρχαία τουρκικά» όταν τους ρωτούν για τις επιγραφές στα μάρμαρα της Περγάμου, της Μιλήτου, της Σμύρνης, της Φιλαδέλφειας, της Θεοδοσιούπολης, της Νικομηδείας, της Σαλαμίνας, των Σόλων, της Ουρανίας, της Καρπασίας. Γιατί τα σκαλισμένα γράμματα στις προμετωπίδες των μαυσωλείων και των ναών είναι αρχαία ελληνικά των κτητόρων.
Έχουμε ιερό χρέος να θυμίσουμε στην οικουμένη πως τα ψηφιδωτά αριστουργήματα της Αγιάς Σοφιάς που δεν φαίνονται πιά, δεν χαλάστηκαν από την πολυκαιρία, δεν αραχνιάστηκαν από τους χρόνους, αλλά πνίγηκαν στα αίματα των σφαγμένων παιδιών στα δάπεδα του ναού την 29η Μαϊου 1453, όταν ο εικοσιδιάχρονος επιδρομέας εισήλασε καβάλα στο άλογό του στον δοξασμένο ναό της Ορθοδοξίας, που ήταν το καταφύγιο του έντρομου λαού. Των παιδιών, των γυναικών, των απόλεμων ανδρών που βιάστηκαν κτηνωδώς και σφάχτηκαν κατά χιλιάδες στις θανατικές σκηνές του τρόμου και της έσχατης απόγνωσης της βαρβαρικής επέλασης της τουρκικής λαίλαπας.
Να προτάσσουμε στη διαφώτισή μας τους συγγραφείς της εποχής. Τον Χαλκοκονδύλη, τον Ακροπολίτη, τον Παχυμέρη, τον Σφραντζή, τον Δούκα, τον Franz Banger, τον Nicolo Barbaro, τον J. Calmette, τον G. Schulberger, τον Paul Wittek, τους καθηγητές Νικόλαο Τωμαδάκη, Διονύσιο Ζακυθηνό, Σπύρο Λάμπρο, Ελένη Αρβελέρ. Να πληροφορήσουμε ακόμα και τους περιηγούμενους την Ιταλία, πως τα έργα τέχνης που θαυμάζουν ακόμα και στα ερημοκλήσια από τον Τάραντα μέχρι τη Βενετία, είναι κλεμμένα από τους «σταυροφόρους» του πάπα Ιννοκέντιου, που με προπαγανδιστή τον Πέτρο Κουκούπετρο μόλυναν την Αγιά Σοφιά και κατάκλεψαν την Ορθοδοξία κατά την Δ΄ σταυροφορία και την εξηντάχρονη κατοχή από το 1204.
Κι ακόμα να βροντοφωνάζουμε την αλήθεια, πως η ιστορία καταμαρτυρεί τις αθλιότητες των ορδών του Qilidji Arlsan που εγκαινίασαν τον αφανισμό της Ρωμιοσύνης στο Ματζικέρτ (19 Αυγούστου 1071) και του Οσμάν από την Νικομήδεια (1301), και του Ορχάν που επέβαλε τον 13ο αιώνα το παιδομάζωμα. Ήταν οι εισαγωγείς στην κόλαση που άπλωσαν σ’ όλη τη Μικρά Ασία.
Η Αγιά Σοφιά είναι έργο του πολιτισμού της Ορθοδοξίας, όπως τα μοναδικά χειρόγραφα που κοσμούν τις βιβλιοθήκες της Ευρώπης, οι μουσικές μελωδίες που υμνούν τον Παντοδύναμο, οι θεόπνευστοι ρυθμοί που εμπνέουν την καλλιτεχνία, το αγέραστο πνεύμα που ζωογονεί την πανανθρώπινη σκέψη. Να διακηρύξουμε στην οικουμένη πως δεν έχει δικαίωμα ο οποιοσδήποτε κλέφτης να λεηλατεί τη δόξα και να σφετερίζεται τα μεγαλεία της.
Πιστεύουμε πως κάθε έντιμος άνθρωπος, σ’ ότι κι αν πιστεύει, έχει ηθικό χρέος να αγωνιστεί γι αυτές τις αλήθειες, υπερασπιζόμενος την ανθρωπιά του και την ηθική του υπόσταση. Να αξιώσει την καταδίκη και την τιμωρία των ληστών και να μαυροπινακίσει στο διηνεκές όσους αδιάντροπα καταληστεύουν τις αξίες των άλλων και εκμεταλλεύονται τον πολιτισμό τους, με την υπεροπλία που τους παρέχουν οι προστάτες τους, ηθικοί αυτουργοί των εγκλημάτων τους και συνεργοί στα ιστορικά τους κακουργήματα, στην Πόλη, στη Θράκη, στη Σμύρνη, στην Κύπρο που στενάζει και θρηνεί για την παρατεινόμενη τουρκοκρατία…
Σαν αύριο, η χρυσαυγή φωτίσει τον κόσμο, ας εγερθούμε τραγουδώντας το παμπάλαιο εωθινό της νιότης μας, κι ας σαλπίσουμε την αδάμαστη απόφασή μας να απαιτήσουμε από τους ισχυρούς της γης να διώξουν τον άρπαγα κλέφτη από την Αγιά Σοφιά μας. Από την προδομένη Κύπρο μας. Για να αποπλύνουν το όνειδος της συνενοχής από την καταισχύνη της αισχρουργίας με τους κλέφτες. Από την ατιμία της συμμετοχής τους στην παρατεινόμενη τουρκοκρατία. Ούτως ώστε όταν, κατά τον «Γοργία» του Πλάτωνα, βρεθούμε ενώπιον του Κριτού, να έχουμε ελαφρά τη συνείδησή μας. Και να επαναλάβουμε τον αποχαιρερισμό του Παύλου: Την πίστη τετήρηκα, τον δρόμο τετέλεκα, νυν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος.
Γιάννης Χρ. Σπανός
Πρόεδρος του Συνδέσμου Πολιτικών Κρατουμένων της ΕΟΚΑ.