Οφείλουμε να αντικρίζουμε την πραγματικότητα χωρίς παρωπίδες και ψευδαισθησιακά πολύχρωμα ουράνια τόξα. Ο ελληνικός συναισθηματισμός ήθελε να βλέπει εικονικές θεάσεις, ανάλογες με τις εθνικές του επιθυμίες. Την Αγιά Σοφιά κέντρο και επιθυμητή προοπτική της ζωής του.
Πίστευε μαζικά στο πάρσιμο της Πόλης κατά τρόπο θαυματουργικό. Θα σηκωνόταν από τον μυστικό του τάφο ο θρυλικός Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και θ΄ ανέβαινε στον βασιλικό του θρόνο κι ο Πρωτόπαπας που χάθηκε στη ρωγμή που αιφνίδια άνοιξε ο άγγελος και κρατώντας τα ιερά σύμβολα της Ορθοδοξίας θα καλούσε τον λαό να προσέλθει στη μετάληψη της απελευθέρωσης. Με λίγα λόγια γενεές γενεών οι Ραγιάδες κοιμόντουσαν και ξυπνούσαν με το μεγάλο όραμα της Φυλής.
Πως ο Παντοδύναμος με θαύμα θα ανάσταινε την αυτοκρατορία, εγείροντας από τους χορταριασμένους τάφους τους νεκρωμένους πόθους. Κι όλοι υμνούσαμε, ψάλλοντας την Υπέρμαχο Στρατηγό, την προσδοκία επαναφοράς της Πόλης των εθνικών ονείρων στα χέρια των προσευχομένων! Και κάποιοι άκουγαν στις βοές των βοριάδων τα τετράπλατα φτερά του Δικέφαλου να φέρνουν από τον Καύκασο του Προμηθέα τη λευτεριά στη σκλάβα γη. Αλλά…
Αλλά υπερπηδούσαμε την απογοητευτική αλήθεια πως οι Έλληνες είμαστε η μόνη φυλή στον πλανήτη της Γης που δεν επιδιώξαμε με παράτολμες διεκδικήσεις την απελευθέρωση της πρωτεύουσάς μας. Της Κωνσταντινούπολης. Την περιμέναμε από το θαύμα, δεν την απαιτούσαμε με αντρόφονες παλληκαριές. Η Ελένη Αρβελέρ μας το είπε κατάμουτρα. Ματαιοπονούσαμε με τις αυταπάτες μας, ότι θα έρχονταν άλλοι να πολεμήσουν για μας, για να πάρουν την Πόλη και να την απλώσουν στα πόδια μας. Μας το είπε κι ο Ντάγκλας Ντέμιν. Δεν απολακτίζεται η σκλαβιά με ψευδαισθήσεις. Και ενώ η αλήθεια είναι γοερή εμείς τον «χαβά» μας. Μα η λευτεριά δεν πραγματοποιείται με ονειροφαντασίες.
Φαίνεται πως ο ίδιος «χαβάς» επαναλαμβάνεται και στη σύγχρονη Κυπριακή αλήθεια. Όταν σ’ ένα σχέδιο λύσεως του Κυπριακού προβλεπόταν η άμεση απελευθέρωση μεγάλων τμημάτων των τουρκοκρατούμενων εδαφών μας, μόλις άρχιζαν οι ανάλογες συνεννοήσεις, ανεκτήκαμε την άρνηση. Δεν απαιτήσαμε αποδοχή του σχεδίου και βλέπαμε για τη συνέχεια. Όταν κομματάρχης σήκωνε μπαϋράκι απελευθέρωσης περιοχής της προτιμήσεώς του, αφήνοντας πίσω τα υπόλοιπα σκλαβωμένα εδάφη, δεν αντιδράσαμε. Κερυνιώτες, Καρπασίτες, Βαρωσιώτες, Μεσαρίτες, Λευκωσιάτες, σωπαίναμε. Και τώρα φωνάζουμε διαμαρτυρόμενοι κατόπιν εορτής.
Σαρανταέξι χρόνια τουρκοκρατίας δεν οργανώσαμε ένα ενωμένο μέτωπο αντίστασης στην τουρκική κατοχή ούτε μεσουρανήσαμε λάβαρα απελευθέρωσης. Τρέχαμε στις ξένες αυλές αξιοθρήνητοι ικέτες ελευθερίας ζητιανεύοντας συμπάθειες! Και εισπράτταμε ελεεινολογίες, γιατί ναι μεν εκλιπαρούσαμε ξένη βοήθεια αλλά δεν κάναμε ουσιαστική αντίσταση, όταν οι Τούρκοι κατασκεύαζαν δικά τους όπλα, ναυλοχούσαν φρεγάτες κι έκαναν αεροπλάνα.
Βλέπαμε πολιτικούς να ανταλλάσσονται στις εξουσίες, να μας ζαλίζουν με φλυαρίες, κι εμείς ζητούσαμε να μας κάνουν δρόμους διπλής, τετραπλής κυκλοφορίας, να γεφυρώνουν ασήμαντες χαράδρες, να ισοπεδώνουν θαλασσινούς βράχους για να χορεύουν και να διασκεδάζουν και ζητούσαμε κι άλλους δρόμους για την άνεση των ορεσιβίων. Κι αντί να απαιτούμε πυραύλους άμυνας από τους τουρκικούς κινδύνους, χειροκροτούσαμε τους εργολάβους αρχοντοχωριάτικων πλατειών με παγκάκια χυδαίων σχεδιασμών.
Πληροφορούμασταν πως ο τότε πρόεδρος μοίραζε εκατομμύρια σε λαθροαγοραστές ζώων από τα κατεχόμενα που βρέθηκαν άρρωστα, και δεν οργιζόμασταν για τη διασπάθιση των χρημάτων μας σε ψηφοθηρικές φαντασιώσεις. Διαπιστώναμε πλουτισμούς οπαδών από τα λεφτά της Άμυνας και δεν βγάζαμε λέξη. Και τώρα παραπονιόμαστε γιατί οι Εβραίοι δεν υπόσχονται να στείλουν τα παιδιά τους να πολεμήσουν για μας!
Οι Ρωμιοί ακολουθούν την πεπατημένη. Μεμψιμοιρούν, παραπονιούνται, ζητούν, αλλά αδρανούν. Η Αγιά Σοφιά μετρά 567 χρόνια τουρκικής κατοχής. Και η σκλάβα Κύπρος 46 χρόνια πατιέται από τις αρβύλες του Τούρκου επιδρομέα. Σαν να ευνουχιστήκαμε μειδιώντας. Ζούμε σε μαζοχιστική απάθεια. Σε αυτοκοροϊδία. Και παραδινόμαστε στις προεκλογικές ψευδολογίες « δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα» προσμένοντας το θαύμα που ούτε έρχεται, ούτε θα ‘ρτει, με ελεεινή ηθική κατάπτωση και άθλια ασυνειδησία.
Η ιστορία θα μας πετροβολεί με οργή. Κι οι επερχόμενες γενιές θα μας καταριούνται. Διότι κάναμε τα βοσκοτόπια αφιλόξενα θέρετρα χωρίς προοπτικές, διασπαθίζοντας τα εκατομμύρια των δανεικών σε δρόμους τετραπλής κυκλοφορίας που οδηγούν στην ουτοπία. Όταν η πατρίδα βαριαναστενάζει από το βάρος της κατοχής και ασθμαίνει αναθυμιάσεις προσβολής και φόβου, παραπατώντας σε πλακόστρωτους δρόμους και τερατώδεις πλατείες τσιμέντου.
Το λογικό χρέος και η κοινή φρόνηση άλλα αποζητούν. Η Κοινή Γνώμη, πολυπαθής και σοφή από τις δυστυχίες, ξέρει πως ο εχθρός ορέγεται να κάνει περίπατο σε λεωφόρους και πλακόστρωτα που η αφέλεια και η ανοησία στρώνουν για την επέλασή του. Και ο δύσμοιρος Λαός αναμένει οπλισμό αμέσου ανάγκης, όχι για να κάνει φονικούς πολέμους, αλλά για να αισθάνεται ασφάλεια με τη δύναμη αποτροπής του Τούρκου κατακτητή και τη βεβαιότητα ότι μια αμυντική αεροπορική δύναμη, ευέλικτα σκάφη ναυτικού και συστοιχίες πυραύλων, θα συνιστούσαν δύναμη αποτροπής του εχθρού.
Οι Τούρκοι υπολογίζουν και την πιο μικρή λεπτομέρεια στα κατακτητικά τους σχέδια, μετρούν το κόστος από κάθε αντίσταση, όταν εμείς ασχολούμαστε με εργολαβικά κέρδη και ουρανοβατούμε στην πλάνη. Η πατρίδα χρειάζεται οπλισμό στα μέτρα της. Όχι άλλους δρόμους. Όχι άλλα αρχοντοχωριάτικα πλακόστρωτα.
Γιάννης Χρ. Σπανός
Πρόεδρος του Συνδέσμου Πολιτικών Κρατουμένων της ΕΟΚΑ.
