Εξήντα επτά χρόνια μια αύρα μεταδίδει εγερτήρια ξεσηκωμού και αντιλάλους υπαρξιακών αγώνων για την ελληνική μας διάρκεια. Και αχολογά φωνές αοράτων μονομάχων, ονόματα που λαμπρύνει ο θρύλος. Για έναν Γρηγόρη από τη Λύση, έναν Δράκο από τη Λεύκα, έναν Μάτση από το Παλαιχώρι, έναν Σταύρο από τη Γιαλούσα, έναν Ηλία από τη Λιθράγκωμη, έναν Καραολή, έναν Αντρέα, έναν Διγενή κι άλλους πολλούς που κρατούν στα μπράτσα τους σαν Άτλαντες την ψυχή του κόσμου μας.
Να μην υποκύπτει στις κατεργαριές των απατεώνων, στις σειρήνες των θεομπαιχτών, στις συνωμοσίες των πουλημένων. Να μην ενδίδει στον τρόμο και στο φόβο. Να μην προσφέρει γην και ύδωρ στον εισβολέα, να μην παραδίδεται στην άτιμη Πέμπτη Φάλαγγα των αχρείων που επιπλέουν καβάλα στα φέρετρα των ηρώων και κορδώνουν σε πολιτικές θέσεις που δεν τους αξίζουν.
Και μια κραυγή στεντώρεια βροντά από τη φλεγόμενη ακόμα σπηλιά του Μαχαιρά, από την καταπακτή της Κρεμάλας,από τον Αχυρώνα, από τα Κρατητήρια, τα βασανιστήρια, τις Φυλακές, τ’ αντάρτικα βουνά. Και βοά ιαχή που σ’ άλλη γλώσσα δεν ακούγεται: ΦΙΛΟΤΙΜΟ! Και είναι εωθινό που δροσίζει την αυγή να ξυπνήσει από τα όνειρα, να εγείρει από την αποχαύνωση τον σκλάβο και να τον στήσει μπροστά στην αγωνία της αλήθειας:
Πως η τιμή του στήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα της επιθανάτιας βούλησης μιας συνωμοσίας. Αυτό το Φιλότιμο έδωκε στην απορία του Παπαντώνη την απάντηση του Χαρίλαου Μιχαήλ: «Να φύγω; Και να εγκαταλείψω τραυματία το φίλο μου»; Απάντηση που τον οδήγησε με τον Ανδρέα Ζάκο στην κρεμάλα. Το Φιλότιμο του Ευαγόρα Παλληκαρίδη που μας φώναξε από την είσοδο του μπλόκ «7» της αγχόνης, «αδέλφια μη φοβάστε, ζήτω η Λευτεριά». Κι από το κρησφύγετο της Παναγίας την ιαχή του Αυξεντίου «Μολών Λαβέ».
Αντιβόησε σαν βροντή από βιβλική έρημο σ’όλο το νησί κι έφτασε ως τη μακρυνή Ιρλανδία. Το άκουσα να επαναλαμβάνεται από τα στήθεια του Σων Μακστήφεν, Μάρτιο του 1996. Αρχηγός μάχιμης πτέρυγας του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού. Ένας άντρακλας , ασυμβίβαστος πατριώτης, κυνηγημένος, μια νύχτα στο παρασκήνιο μιας μπυραρίας: Ποιος ήρωας από την παγκόσμια ιστορία σε συναρπάζει; Ο Γρηγόρης Αυξεντίου! Ποιο ηγέτη χρειάζεται η πατρίδα σου; Τον Διγενή!
Τα ίδια θαυμαστικά λόγια κι απ’ τον Σέϋμους Μέρφυ, τον μόνο αποδράσαντα από τις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Γουέκφιλντ. Το σπίτι του, στο Μπρέϋ, αρχαιοελληνικό σκηνικό. Έλεγε Αυξεντίου και τα μάτια του θόλωναν. Μας φιλοξενούσε με τον λεβεντάνθρωπο Βία Λειβαδά, που ο Θεός τον πήρε για να τον απαλλάξει από τους διπλοπρόσωπους πράκτορες που διεβίβαζαν στον τρόφιμο της ηγεμονίας τις κρύφιες θελήσεις των αγωνιστών…
Οι ήρωες της απελευθερωτικής εποποιίας της ΕΟΚΑ ενώ αρμένιζαν στην αιωνιότητα μας εμπιστεύονταν ιερές εντολές βίου. Και ιδεώδη που αποτυλίγονται συναξάρι αγώνα, σαν το σκοτάδι σκεπάσει τις νύχτες τις υπόδουλες ακραίες προφυλακές της ανθρωπιάς μας. Είναι τα ιδανικά που φέρνουν από το υπερπέραν τα λευκά πνεύματα των συναγωνιστών που αιωρούνται ανάμεσά μας σήμερα,63η επέτειο του μεγάλου αγώνα.
Οι 108 που έπεσαν στις μάχες. Οι 9 από την κρεμάλα. Οι 14 που πέθαναν στα βασανιστήρια. Οι εκατοντάδες που μαρτύρησαν στην κτηνωδία της αγγλοκρατίας. Τα θύματα της τρομοκρατίας. Οι 3.362 όμηροι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι 1.114 κατάδικοι. Όσοι επέζησαν κυνηγημένοι των σκευωρών μετά τον αγώνα. Των «μανδαρίνων, νάνων κι αρλεκίνων» (Κωστή Παλαμά), που μαγαρίζουν τη δόξα και τα καυχήματα του λαού, οικειοποιούμενοι τα μεγαλεία και τις παλληκαριές άλλων, καπηλευόμενοι ανδρείες αγωνιστών που αντροπάλευαν με τον Χάρο όταν οι ίδιοι παραδίδονταν αμαχητί! Όσων ζουν στο περιθώριο της αγνωμοσύνης και της λησμονιάς ακόμα και απ’ τους επιθανάτιους ρόγχους τους σφυρίζει το στερνό παράπονο της εγκατάλειψης .
Απόψε, σαν βασιλέψει ο ήλιος στις μενεξεδένιες ανταύγειες της μέρας που φεύγει, ας σταθούμε στις αυλές και στα μπαλκόνια με τα παιδιά μας. Ας αναπνεύσουμε τις πνοές του αγέρα που φυσά από τον Πενταδάκτυλο για να ενωτισθούμε το μουρμουρητό του χρέους που απλώνεται από την πολύπαθη Καρπασία, την πολυπροδομένη ακόμη κι από δελφίνους και κομματάρχες που είναι πρόθυμοι να πατήσουν στο πτώμα της για να καβαλικέψουν εξουσίες.
Να επικοινωνήσουμε με τους νεκρούς, με τους αγγέλους των πόθων του λαού μας. Κι αν άνεμος σκλαβιάς διαλύει το μήνυμα όσων μας καρτερούν ελευθερωτές, να σηκώσουμε τα βλέμματα πάνω από την κορυφογραμμή του τουρκοκρατούμενου βουνού. Θα δούμε τον Πολικό Αστέρα που φωτίζει τον δρόμο για τον Απόστολο Ανδρέα. Εκεί αγναντεύει με βουβή αγωνία την ανθρωπιά το καμπαναριό του πεπρωμένου. Να αναπετάσουμε, όπως στα μεγάλα χρόνια της δόξας, τη γαλανόλευκη σημαία της προσδοκίας της ελευθερίας. Για να σωθούμε στην ιστορία. Για να ευλογηθούμε από τους ήρωες που θυσιάστηκαν για την τιμή μας αξιώνοντας το λυτρωμό της πατρίδας.
