«Εκ κακού κόρακος κακόν ωόν»

Γλώσσα

Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις

Πώς βγήκε η φράση

Η φράση ήταν η διαπίστωση και το συμπέρασμα των δικαστών στην περίφημη δίκη του ρήτορα Κόρακα και του μαθητή του Τεισία που έγινε στις Συρακούσες της Σικελίας τον 5ο αιώνα π.Χ. Ο Κόραξ, δάσκαλος της ρητορικής έπαιρνε δίδακτρα από τους μαθητές του, μόνο αν θα κέρδιζαν την πρώτη τους δίκη.

Ο μαθητής Τεισίας ανέβαλλε να αναλάβει δίκη και ο απλήρωτος Κόραξ τον πήρε στο δικαστήριο. Αγορεύοντας υποστήριξε πως ο μαθητής έτσι κι αλλιώς θα πλήρωνε διότι αν ο Τεισίας έχανε τη δίκη θα πλήρωνε με βάση την απόφαση του δικαστηρίου αν πάλι την κέρδιζε θα πλήρωνε τα δίδακτρα με βάση τη συμφωνία τους.

Ο Τεισίας αντιστρέφοντας τις θέσεις είπε στους δικαστές: «Αν χάσω τη δίκη δεν του οφείλω τίποτε γιατί δεν έγινα καλός ρήτορας,  αν όμως την κερδίσω δεν του χρωστώ τίποτε κατά τη συμφωνία μας».

Οι δικαστές, μη ξέροντας ποιόν να πρωτοθαυμάσουν, το δάσκαλο ή το μαθητή είπαν τότε την παροιμιώδη -έκτοτε- φράση: «Εκ κακού κόρακος, κακόν ωόν». Που πάει να πει. Από το κακό κοράκι κακό αυγό βγαίνει…

Η φράση λέγεται σήμερα στις περιπτώσεις όπου διαπιστώνουμε την ομοιότητα της συμπεριφοράς ή του χαρακτήρα παιδιού προς πατέρα, ή μαθητή προς δάσκαλο. Η νεοελληνική παροιμία «κατά τον μάστρε Γιάννη και τα κοπέλια του» εκφράζει κάτι ανάλογο.

Το ίδιο και στην κυπριακή παροιμία «σπείρε με, να σου μοιάσω». Για να φανεί ότι το φυσικό και η κληρονομικότητα δεν αλλάζουν στον άνθρωπο, σχετικός και ο παρομοιόμυθος «η μαύρη κουρούνα και στην Άσπρη Θάλασσα πήγε, μα πάλι μαύρο αβγό έκαμε».

Ο Λεξιγράφος