Θεοφάνεια σ’ ένα νησάκι

Διήγημα του Πέτρου Γλέζου Δυο μέρες πριν από τα Φώτα, ο ξάδελφός μας ο Αντώνης μάς έκανε ξαφνικά την πρόταση: – Ξαδέλφια, τι λέτε; Έρχεστε να πάμε στο Νησί, που θα βαφτίσω ένα παιδί; – Και δεν πάμε, ξάδελφε, συμφωνήσαμε πρόθυμα και λίγο απερίσκεπτα η σύζυγός μου κι εγώ. Το Νησί είναι ένα μικρό μακρόστενο […]

Συνέχεια

Ήθη και έθιμα της γιορτής των Θεοφανίων

Χαρούμενα, θριαμβευτικά και ελπιδοφόρα, τα Θεοφάνια ή Φώτα κλείνουν το Δωδεκαήμερο, που «άνοιξε» την παραμονή των Χριστουγέννων. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας γιορτάζονται πανηγυρικά μέσα από διάφορα ήθη και έθιμα. Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια η γιορτή αυτή κάλυπτε μαζί τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Καθ’ όλη τη διάρκεια του τριημέρου των Φώτων (Αγιασμού, Θεοφάνια, Αγίου […]

Συνέχεια

Οι μεγάλες γιορτές του Αυγούστου

Λαογραφικά Αυγούστου Από το εορτολόγιο του Αυγούστου ξεχωρίζουν οι γιορτές της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, η Κοίμηση της Θεοτόκου και η Αποκεφάλιση του Ιωάννου του Προδρόμου. Μικρότερες είναι του Σταυρού (1η Αυγούστου) της Αγίας Φωτεινής και του Αγίου Στεφάνου (2 Αυγούστου) του Αγίου Φανουρίου (27 Αυγούστου). «Του Σωτήρος» (6 Αυγούστου) όπως λέμε στην Κύπρο, γίνεται κατάλυση […]

Συνέχεια

«Αύγουστε καλέ μου μήνα…»

Λαογραφικά Αυγούστου Οι γιορτές και τα σχετικά ήθη και έθιμα Ο Αύγουστος είναι ο όγδοος μήνας του Γρηγοριανού ημερολογίου και αντικατέστησε το όνομα Sextilis (έκτος) που είχε προηγουμένως. Η ονομασία δόθηκε για να τιμηθεί ο Οκταβιανός Αύγουστος, ο πρώτος αυτοκράτορας της Ρώμης. Η πανελλήνια ευχή «Αύγουστε καλέ μου μήνα, νάσουν τρεις (δυο) φορές το χρόνο» […]

Συνέχεια

Αύγουστος, αφιερωμένος στην Παναγία των Ελλήνων

Από Αύγουστο χειμώνα και από Μάρτη καλοκαίρι. Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να ’σουν τρεις βολές (φορές) το χρόνο! Εμπήκαμε στον Αύγουστο, στην πόρτα του χειμώνα. Ήρθε ο Αύγουστος; Ψάξε την κάπα σου! Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο. Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι. Ούτ’ ο Αύγουστος χειμώνας […]

Συνέχεια

Η Αγία Παρασκευή και ο Άγιος Παντελεήμων

Λαογραφικά Ιουλίου Οι γιορτές και τα σχετικά ήθη και έθιμα Στις 26 Ιουλίου τιμάται η μνήμη της Αγίας Παρασκευής στην οποία είναι αφιερωμένες πολλές εκκλησίες. Στη Θράκη σε αγιάσματα θυσίαζαν πετεινούς και μετά τη λειτουργία ακολουθούσε κοινή συνεστίαση των εορταστών. Στο Βαθύ της Θράκης οι γυναίκες «πιάνονταν από τις εικόνες στο τέμπλο και χτυπιόνταν στο […]

Συνέχεια

Η γιορτή του προφήτη Ηλία

Λαογραφικά Ιουλίου Οι γιορτές και τα σχετικά ήθη και έθιμα Από τις μεγάλες γιορτές του Ιουλίου είναι και του προφήτη Ηλία στις 20 του μήνα. Σύμφωνα με τη διαδεδομένη αντίληψη, κατά το τριήμερο 17-20 Ιουλίου μεταβάλλονται οι καιρικές συνθήκες και κατά τόπους έχουμε μηναλλάγια ή μερομήνια με πρόβλεψη για όλο το χρόνο. Στην Κύπρο χαρακτηριστικά […]

Συνέχεια

Ιούλιος ο Αλωνάρης, ο Δευτερογιούνης

Λαογραφικά Ιουλίου Οι γιορτές και τα σχετικά ήθη και έθιμα Η γιορτή της Αγίας Μαρίνας Ο έβδομος μήνας του χρόνου πήρε το όνομα του από τον Ιούλιο Καίσαρα. Στο ημερολόγιο του Νουμά Πομπιλίου και του Ρωμύλου λεγόταν Quintilis (πέμπτος μήνας από τον Μάρτιο). Στην ελληνική παράδοση είναι ο Αλωνάρης, γιατί κατά τη διάρκεια του γίνεται […]

Συνέχεια

Η γιορτή τ’ άη Γιαννιού

Του Αγίου Ονουφρίου (12 Ιουνίου) στη Σύμη της Δωδεκανήσου δεν θερίζουν δεν αλωνίζουν διότι ο «Αης Ρούφνης» ρουφά τα στάχια. Του Προφήτη Ελισαίου (14 Ιουνίου) ( άης Λυσσαίας), οι γεωργοί δεν καματεύουν την ημέρα αυτή, διότι παθαίνουν λύσσα αυτοί και τα ζώα τους. Μεγάλη γιορτή συνδεδεμένη με πολλά έθιμα κατά τόπους είναι η Γέννηση του […]

Συνέχεια

Τα έθιμα της γιορτής του Αγίου Πνεύματος

Η Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος ή της Αγίας Τριάδος συνοδεύεται με πανηγύρι εκεί όπου υπάρχει ομώνυμος ναός. Στη Θράκη γίνεται θυσία αμνών και ακολουθεί συνεστίαση των εορταστών. Στην Κύπρο η μέρα λέγεται «του Κατακλυσμού» από τη συνήθεια να ρίχνει νερό ο ένας στον άλλο, να «κατακλύζονται» μικροί μεγάλοι μεταξύ τους. Στις παλιές βρύσες των χωριών […]

Συνέχεια