Το πρώτο ρήγμα στο τείχος της χούντας
Στις 11 Μαΐου 1972 οι Κύπριοι φοιτητές της ΔΡΑΣΙΣ στην Αθήνα γίνονται επικεφαλής του αγώνα ενάντια στο χουντικό καθεστώς. Αυτοί άνοιξαν τον δρόμο για την αντιστασιακή δράση.
13.05.1972 Απέλαση Κεντρικού Κλιμακίου ΟΕΦΕΚ Αθήνας
Η χούντα αντιδρά και στις 13 Μαΐου 1972 απελαύνει έξι φοιτητές που βρίσκονταν στο κεντρικό κλιμάκιο της ΟΕΦΕΚ. Η ανακοίνωση της ΟΕΦΕΚ κατά της δικτατορίας και η απέλαση των φοιτητών πέρασε στην ιστοριογραφία ως η πρώτη φοιτητική αντιστασιακή δράση και προπομπός της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.
Όπως έγραψε ο Σόλων Ν. Γρηγοριάδης στην “Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας” “το πρώτο ρήγμα στο τείχος που έκτιζε το καθεστώς γύρω από τον φοιτητικό κόσμο για να τον κρατά απομονωμένο από την πολιτική πραγματικότητα, τον άνοιξαν οι Κύπριοι φοιτητές της Ε.Φ.Ε.Κ.”.
Ανάλογη αναφορά γίνεται και στο βιβλίο του Φ. Καββαδία “Εδώ Πολυτεχνείο”. Στην νεότερη ιστορία η απέλαση των Κυπρίων φοιτητών περιγράφεται σαν τη φλόγα που “είχε ανάψει και θα φούντωνε στο Πολυτεχνείο”.
Οι Κύπριοι φοιτητές που απελάθηκαν:
Κυριάκος Γιαννόπουλος – Αντιπρόεδρος ΟΕΦΕΚ
Χριστάκης Ιωάννου (Λένας) – Γενικός Γραμματεάς
Κυριάκος Βιολάρης – Γενικός Ταμίας
Κουλουντής Ιωάννης – Ειδικός Γραμματέας
Σπύρος Καρολίδης – Γραμματέας Διεθνών Σχέσεων
Λεωνίδας Λεωνίδου – Σύμβουλος Τύπου και Διεθνών Σχέσεων
Ο Πρόεδρος της ΟΕΦΕΚ Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης βρισκόταν στην Κύπρο και υποδέχθηκε τους απελαθέντες. Του ιδίου του απαγορεύθηκε η είσοδος εις την Ελλάδα.
Εγκύκλιος για ανάληψιν ανένδοτου αγώνος
Στις 11 Μαΐου 1972 το κεντρικό κλιμάκιο της ΟΕΦΕΚ αποστέλλει στις Κυπριακές Φοιτητικές Ενώσεις εγκύκλιο στην οποία αναφέρει: «Βασική υποχρέωσις και καθήκον μας εθεωρήσαμεν την ανάληψιν ανενδότου αγώνος προς αποκατάσταση των ακαδημαϊκών ελευθεριών εις τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και σπουδαστικά Κέντρα. Πιστεύομεν ότι η ανάληψη τοιούτου αγώνα απορρέει εις των δημοκρατικών και φιλελεύθερων αρχών αίτινες διέπουν την ημετέραν ομοσπονδίαν όσον και την καθόλου ιστορία του Κυπριακού Αγώνος.»
Υπογράφουν ο Κυριάκος Γιαννόπουλος και Χριστάκης Ιωάννου.
Οι λόγοι της απέλασης των Κυπρίων φοιτητών
Η απόφαση της απέλασης των Κυπρίων φοιτητών από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης σε έγγραφον του 3ου Γραφείου στις 19.05.1973 αναφέρει τους λόγους της απέλασης και της μη άρσης της απέλασης τους:
1ον Η απέλαση έγινε για λόγους σοβαρούς Εθνικής Ασφαλείας και διετάχθη από τον κον Πρωθυπουργό, εισηγήσει του κ. Αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων.
2ον Η κατ’ επανάληψη υποβολή διαβημάτων προς άρση των απελάσεων, ο κος Πρωθυπουργούς από τον Οκτώβριο του 1972 απάντησε αρνητικά.
3ον Η δράσης των μετά την απέλαση τους δεν υπήρξε άψογος, ιδίως του Χριστόδουλου Γιαλλουρίδη, ο οποίος εξ’ όσων προκύπτει από επίσημο τηλεγράφημα (02/08/1972) της Ελληνικής Πρεσβείας της Λευκωσίας, δεν δικαιολογεί την άρση της απέλασης τους.
Στη Λευκωσία στις 1-4 Αυγούστου το 1972, έγινε το Πανσπουδαστικό Συνέδριο της ΟΕΦΕΚ. Ο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης ως πρόεδρος της ΟΕΦΕΚ επετέθη βίαια κατά της ελληνικής Κυβέρνησης ισχυριζόμενος κατ’ επανάληψη «μη δημοκρατικής διακυβέρνησης του ελληνικού λαού» και ανερυθρίαστα θυσία εθνικών συμφερόντων χάριν αμφιβόλου ελληνοτουρκικής φιλίας.
Σύλληψη και βασανισμός του Ιωσήφ Σαββίδη
Την απέλαση του συμβουλίου της ΟΕΦΕΚ ακολούθησε η απαγόρευση της εισόδου του Νίκου Κουτσού και τον Νοέμβριο του 1972 η σύλληψη ο βασανισμός στα κρατητήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ και ακολούθως η απέλαση του Ιωσήφ Σαββίδη με το σκεπτικό της συμμετοχής σε οργάνωση και εκπαίδευση ενόπλων ομάδων σε φοιτητές του ΔΡΑΣΙΣ για αντιχουντικό αγώνα.
Καθημερινές προσαγωγές φοιτητών
Ακολούθησαν και άλλες απαγορεύσεις εισόδων φοιτητών Δ.Σ. της ΕΦΕΚ στην Ελλάδα και καθημερινές προσαγωγές φοιτητών του ΔΡΑΣΙΣ στην ασφάλεια Αθηνών (Μεσογείων) και κρατητηρίων της ΕΣΑ.
Το Καλοκαίρι του 1973 όλον το Δ.Σ. της ΕΦΕΚ Αθήνας βρισκόταν στην Κύπρο εκτός του Προέδρου, του Τάκη Παπαχριστοφόρου λόγω φοιτητικών του υποχρεώσεων στην Ιατρική. Το Δ.Σ. της ΕΦΕΚ προέβαινε σε εθνική διαφώτιση κάνοντας ομιλίες σε πόλεις και χωριά για το εθνικό ζήτημα.
Αρκετές φορές οι ομιλίες διεκόπτοντο και αρκετές φορές είχαν χτυπηθεί τα μέλη του Δ.Σ. από το Εφεδρικό.
Στο συνέδριο της ΟΕΦΕΚ το Καλοκαίρι του 1973 στην Λευκωσία μεταξύ των πολλών ψηφισμάτων που κατάθεσε η ΕΦΕΚ Αθήνας ήταν και ψήφισμα που έλεγε ότι η Βόρειος Ήπειρος ήταν Ελληνική.
Το καθεστώς της Χούντας που είχε και τα πλοκάμια του στην Κύπρο θεώρησε ότι το Δ.Σ. δημιουργούσε προβλήματα με τους «γείτονες».
Το απόγευμα της επόμενης ημέρας βγήκε η απόφαση για απαγόρευση της εισόδου του Δ.Σ. στην Ελλάδα που βρισκόταν στην Κύπρο.
Ο Νίκος Παπακλεοβούλου ήταν το μόνο μέλος του Δ.Σ. που κατάφερε να έρθει στην Ελλάδα καθ’ ότι είχε φτάσει το πρωί και η απόφαση είχε βγει το απόγευμα (Δεν μπορούσαν να τον απελάσουν γιατί η απόφαση μιλούσε για απαγόρευση εισόδου).
Η Ντότσε Βέλλε συγχαίρει τους Κύπριους φοιτητές
Η απόφαση της Χούντας για απαγόρευση της εισόδου στο Δ.Σ. είχε μεταδοθεί το βράδυ από το ελληνικό πρόγραμμα της Ντότσε Βέλλε γνωστή τότε για τον αντιχουντικό της αγώνα συγχαίροντας τους Κύπριους φοιτητές και ΕΦΕΚ Αθήνας για την δράση τους.
Ο κ. Παπακλεοβούλου παρέμεινε εγκλωβισμένος στην Αθήνα μη μπορώντας να επιστρέψει στην Κύπρο διότι αν έφευγε από την Αθήνα δεν θα του επιτρεπόταν η είσοδος.
Η δημιουργία του Ιερού Λόχου των Κυπρίων φοιτητών
Επέστρεψε στην Κύπρο τον Αύγουστο του 1974 με την τουρκική εισβολή συμμετέχοντας τότε στην Αθήνα στην δημιουργία και αποστολή του Ιερού Λόχου των Κυπρίων φοιτητών για την αντιμετώπιση της τουρκικής εισβολής.
Τα μέλη του Δ.Σ. της ΕΦΕΚ Αθήνας 1973 που του απαγορεύθει η είσοδος ήταν οι Χρίστος Αβερκίου (αντιπρόεδρος), Παντελής Ζαμπυρίνης (Γενικός Γραμματέας), Σταύρος Χαραλάμπους (Ταμίας), Παναγιώτης Δημοσθένους (μέλος), Νίκος Οικονόμου (μέλος).
Ακολούθως η Χούντα έκλεισε την ΕΦΕΚ (Αμερικής 9) απαγορεύοντας την λειτουργία του συλλόγου.
Οι φοιτητές της ΔΡΑΣΙΣ διατήρησαν την επαφή τους και βρίσκονταν στα γραφεία της ΕΣΕΑ Αριστοτέλους Βαλαωρίτου.
Συνέχισαν τηναντιχουντική δράση τους με νυχτερινές εξορμήσεις με αναγραφή συνθημάτων και ρίψη φυλλαδίων.
Το οίκημα της ΕΦΕΚ επαναλειτούργησε με την αγγελία του θανάτου του Διγενή. Εκατοντάδες Δρασίτες, μη υπολογίζοντας οποιανδήποτε συνέπεια κατάλαβαν και άνοιξαν το οίκημα της ΕΦΕΚ προκειμένου να οργανωθούν για την κηδεία του Διγενή.
Άνοιξε βιβλίο συλλυπητηρίων και εκατό φοιτητές πήγαν στην κηδεία του Διγενή στην Λεμεσό.
Όσοι έμειναν στην Αθήνα έκαναν τρισάγιο και επιμνημόσυνο δέηση στο ναό της Καπνικαρέας στην οδό Μητροπόλεως.
Νίκος Σωτηρίου
