Λαογραφικά Ιουλίου
Οι γιορτές και τα σχετικά ήθη και έθιμα
Η γιορτή της Αγίας Μαρίνας
Ο έβδομος μήνας του χρόνου πήρε το όνομα του από τον Ιούλιο Καίσαρα. Στο ημερολόγιο του Νουμά Πομπιλίου και του Ρωμύλου λεγόταν Quintilis (πέμπτος μήνας από τον Μάρτιο). Στην ελληνική παράδοση είναι ο Αλωνάρης, γιατί κατά τη διάρκεια του γίνεται το αλώνισμα των σιτηρών. Στο Μεσαίωνα ο Καρλομάγνος τον ονόμασε «μήνα του σανού».
Στην Κύπρο λέγεται Δευτερογιούνης σε αντίθεση με τον Πρωτογιούνη (Ιούνιο). Γενικά θεωρείται μήνας πολύ θερμός γι αυτό και οι γεωργοί αποφεύγουν να κόβουν τις μύτες των δέντρων και τους βλαστούς, από φόβο μήπως ξεραθούν.
Κατά τη διάρκεια του μήνα αυτού οι γεωργοί έμεναν στο ύπαιθρο, κοντά στις θημωνιές τους για να τις προστατεύουν είτε από πυρκαγιές είτε από ξαφνικές θεομηνίες. Στις 2 Ιουλίου γιορτή της κατάθεσης της Τιμίας Εσθήτος της Θεοτόκου στις Βλαχέρνες, οι γεωργοί δεν εργάζονταν από φόβο μην καούν τα σιτηρά τους.
Η γιορτή λεγόταν της Παναγίας της Καψοδεματούας (που καίει τα δεμάτια). Ως αργία τηρούν και τις μέρες της Αγίας Κυριακής (7 Ιουλίου). Στην Αρκαδία αναφέρονται στον παπά «που αλώνισε της αγιά-Μαρίνας κι άνοιξε η γη και τον κατάπιε μαζί με τ άλογα και φαίνεται ακόμη τ αλώνι.
Και λένε πως κάθε χρόνο της αγιά-Μαρίνας ακούγεται ο παπάς που σκούζει: Α Μαρίνα, α!». Από παρετυμολογία του ονόματος της αγίας, πιστεύουν πως «μαραίνει» τους ασεβείς και μη τιμώντες τη μνήμη της. Η γιορτή της συμπίπτει με την ωρίμανση των σταφυλιών γι αυτό και γίνονται έξοδοι στ αμπέλια και προσφορές για την καλή παραγωγή και συγκομιδή.
Γνωστή είναι και η ρήση «της Αγίας Μαρίνας ρόγα και τ άΐ Ηλιός σταφύλι». Στην Ήπειρο υπήρχε συνήθεια παλαιότερα μετά τη λειτουργία να θυσιάζεται βόδι από το οποίο να τρώνε όλοι σε κοινό τραπέζι. Αλλού παίρνουν αγιασμό και ραντίζουν τα θερισμένα για να τα προστατεύσουν από ζωύφια και φυτικές ασθένειες.
Στη Θράκη της Αγίας Μαρίνας κόβουν για πρώτη φορά καρπούζι, κόβουν το πρώτο σταφύλι και το παίρνουν στο σπίτι, ενώ στα χωριά του Πηλίου κόβουν τα «πρωτοφανή σύκα».
Η Αγία Μαρίνα είναι προστάτης των μικρών παιδιών και στις εκκλησίες της βλέπει κανείς πολλά αφιερώματα. Σε ξωκκλήσια σε παρακείμενα δέντρα συνηθίζουν να κρεμμάζουν ρούχα σκούφιες, μαντίλια κ.α. για την υγεία ή τη θεραπεία των μικρών παιδιών.
