Διακόσια χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τις μεγάλες σφαγές που διέπραξαν οι Οθωμανοί κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επαναστάσεως. Και εκατό χρόνια από τη Μικρασιατική τραγωδία, από τον βίαιο ξεριζωμό του Ελληνισμού της Ανατολής. Ο Ερντογάν, ο Μπαχτεσλί και ο Ακάρ θυμούνται με το δικό τους τρόπο τα γεγονότα του 1922. Και απειλούν.
Ήταν το δεύτερο έτος της Επαναστάσεως. Την άνοιξη του 1822 οι Τούρκοι ρήμαξαν και σκότωσαν στη μυροβόλο Χίο. Την Τρίτη της Διακαινησίμου τιμούμε τα πολυάριθμα θύματα της σφαγής της Χίου. Τα όσα φοβερά συνέβησαν συντάραξαν την Ευρώπη. Ο Ευγένιος Ντελακρουά απεικόνισε τη σφαγή στον κλασικό πίνακά του. Ο Βίκτωρ Ουγκώ ύμνησε το Ελληνόπουλο της Χίου με ένα θαυμάσιο ποίημα. Δεν λησμονούμε. Θυμόμαστε όχι επειδή είμαστε εκδικητικοί, αλλά για να αποτρέψουμε την επανάληψη παρομοίων γεγονότων.
Ήταν Απρίλιος του 1822, όταν ο Αμπού Λουμπούτ εισέβαλε στη Νάουσα, η οποία αμύνθηκε ηρωικά επί ένα μήνα. Οι γυναίκες έπεσαν στην Αράπιτσα και πνίγηκαν ή θανατώθηκαν με βασανιστικό τρόπο στη Θεσσαλονίκη. Οι άνδρες αρνήθηκαν να εξισλαμισθούν και αποκεφαλίσθηκαν στην περιοχή Κιόσκι. 1241 άνδρες μαρτύρησαν για την Πίστη και τη Πατρίδα. Ουδείς δέχθηκε να αλλαξοπιστήσει. Κατετάγησαν όλοι, άνδρες και γυναίκες, στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας μας και τιμώνται την Κυριακή του Θωμά.
Το 1922 είναι έτος ορόσημο ανάμεσα στην Ελληνική Επανάσταση και στο σήμερα. Εκφράζει το τέλος της Μεγάλης Ιδέας και την απώλεια ιστορικών εδαφών. Δεν πρέπει να κατηγορούμε τη Μεγάλη Ιδέα, διότι χωρίς αυτήν δεν θα είχαμε ελευθερωθεί ποτέ.
Ο Εθνικός Διχασμός λειτούργησε καταλυτικά. Και ο εθνικισμός των Οθωμανών και των Νεοτούρκων αποφάσισε τη Γενοκτονία. Των Μικρασιατών της Φώκαιας το 1914, των Αρμενίων το 1915, των Ελλήνων Ποντίων το 1919, του Ελληνισμού της Ιωνίας το 1922. Και ας μην λησμονούμε τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης.
Οι Τούρκοι διέπραξαν Γενοκτονία με όλα τα χαρακτηριστικά της, όπως τα έχει ορίσει το Διεθνές Δίκαιο. Στο πρόσωπο του Αγίου Εθνομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης αποκρυσταλλώνεται η θυσιαστική δράση του Ορθοδόξου κλήρου.
Σήμερα θυμόμαστε, τιμούμε, διδασκόμαστε. Και έχουμε απέναντί μας τον νέο Οθωμανισμό. Ακούμε διάφορα για τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923, δεχόμαστε απειλές, παρατηρούμε νευρικότητα για τις πρόσφατες συμμαχίες μας και συνεργασίες μας.
Τι θα κάνουμε; Ούτε θα υποτιμήσουμε την τουρκική απειλή ούτε θα την υπερεκτιμήσουμε. Τα φοβικά σύνδρομα και ο ενδοτισμός δεν βοήθησαν μέχρι τώρα. Αντιθέτως αποθράσυναν τους γείτονες. Η αλλοίωση της Ιστορίας μας και η περικοπή κεφαλαίων με το επιχείρημα «να μην ενοχλούνται οι Τούρκοι» έθρεψαν περισσότερο τον επεκτατισμό του νέου Οθωμανισμού.
Και η υποτίμηση είναι λάθος. Δεν θα επαναπαυθούμε σε απλοϊκές αναλύσεις ότι δήθεν η Τουρκία καταρρέει ή ότι όλα θα αλλάξουν αν φύγει ο Ερντογάν. Έχει προβλήματα η επιθετική γείτων χώρα, αλλά έχει και και καλή γεωπολιτική θέση και ποικίλους – πλάγιους- τρόπους ενισχύσεως της οικονομίας της.
Για να μην επιτρέψουμε να ολοκληρώσει η Τουρκία όσα άρχισε το 1922 πρέπει να συντονίσουμε τις ενέργειες Αθηνών και Λευκωσίας, να ενισχύσουμε την άμυνά μας, να αξιοποιήσουμε τις συμμαχίες, που ορθώς επέτυχε η Κυβέρνηση, και να αποφύγουμε κάθε συζήτηση για υποχωρήσεις στην Κύπρο και στο Αιγαίο.
Κωνσταντίνος Χολέβας