Αφιέρωμα στην Κύπρο του Περιοδικού National Geographic, Μάιος 1952 (volume CI,αριθμός 5)
Το αμερικανικό περιοδικό National Geographic, το μακροβιότερο γεωγραφικό ανά την υφήλιο, έχει αφιερώσει εκατοντάδες σελίδες στην Κύπρο και τον εικοστό της αιώνα. Εκτός από τα κλασικά αφιερώματα στο νησί, έχει καλύψει στις σελίδες του και εξειδικευμένα κυπριακά θέματα, με ειδικό ενδιαφέρον και την ανάλογη προσεγμένη εικονογράφηση του.
Από τα τέσσερα ξεχωριστά αφιερώματα στην Κύπρο, τα δύο πρώτα του 1928 και 1952 είναι σίγουρα τα σημαντικότερα. Το αφιέρωμα του 1952 με τίτλο «Cyprus Idyllic Island in a Trouble Sea» και υπότιτλο «Britain’s Eastern Mediterranean Base has known the Tramp of Many Armies, but its Country side is changeless», εικονογραφεί την όμορφη και αναλλοίωτη ύπαιθρο της Κύπρου αλλά και τις αλλαγές και την οικονομική … ανάπτυξη στις πόλεις του νησιού το 1951 και 1952.
Το αφιέρωμα εντάσσει στις σελίδες του δύο χάρτες και τριάντα εννέα φωτογραφίες από τις οποίες οι τριάντα δύο είναι έγχρωμες και κυριολεκτικά φαντασμαγορικές. Η φωτογράφηση του νησιού καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων. Μας ταξιδεύει στις πόλεις, στη ύπαιθρο, επιχειρεί γνωριμία με τους ανθρώπους και τον τρόπο ζωής. Είναι αλήθεια πως συλλαμβάνει σε κάποιες στιγμές το φως του νησιού και την αλήθεια του.
Οι πρώτες πέντε φωτογραφίες του αφιερώματος και ο στρατηγικός διπλός χάρτης καλύπτουν το πρώτο μέρος της ξενάγησης μας, στις σελίδες του περιοδικού.
Αρχικά η ασπρόμαυρη φωτογραφία από το αλώνεμα με το χαμογελαστό βρακά.
Η δεύτερη φωτογραφία από το παζάρι της εντός των τειχών Λευκωσίας, μια εικόνα της ποδηλατοκρατούμενης Κύπρου των ετών του πενήντα. Στο σχόλιο η Λευκωσία παρουσιάζεται ως κράμα Ανατολής και Δύσης, συνάντησης του παλαιού και του μοντέρνου.
Ακολουθεί η φωτογραφία ενός βοσκού με το κοπάδι του κοντά στη Λευκωσία και μια αναφορά στις πολύ χοντρές, γεμάτες λίπος ουρές των κυπριακών προβάτων.
Τέλος, η γνωστή φωτογραφία «Καλωσορίσατε στην Κύπρο», από την όμορφη Γιαλούσα, η φιλόξενη κυπριακή ομορφιά και το κυπριακό γλυκό με το δροσερό νερό από τη στάμνα.
Οι δύο χάρτες που ακολουθούν είναι όντως πολύτιμοι. Ιδιαίτερα ο δεύτερος ο οποίος επεξηγεί με σαφήνεια και ομόκεντρούς τα βεληνεκή και τις δυνατότητες των αεροπλάνων της R.A.F. σε σχέση με την Εγγύς και τη Μέση Ανατολή. Η επεξήγηση κάτω από τους χάρτες, είναι αποκαλυπτική.
«Από τις βάσεις της Κύπρου, η Βρετανία παρακολουθεί την Εγγύς και Μέση Ανατολή». Και συνεχίζει στο σχόλιο κάτω από τον παραπάνω τίτλο «Από τα αεροδρόμια του νησιού, τα τζετ της R.A.F. μπορούν να προσεγγίσουν το Κάιρο σε λεπτά, τα Βαλκάνια και τη Μόσχα σε μια ώρα.
Η Μόσχα είναι μόνο 1400 μίλια μακριά. Περίπου όσο μακριά είναι από το Denver του Κολοράντο μέχρι την Ουάσιγκτον». Αν μαζί με τα παραπάνω μελετήσεις και την πρώτη σελίδα του κειμένου που συνοδεύει τις φωτογραφίες έχεις λάβει ένα πρώτο μάθημα, μια πρώτη ψυχρολουσία για την τραγική στρατηγική σταύρωση του νησιού μας. Στο κεφάλαιο «Strategic Cyprus Key to Near East», οι συγγραφείς Jean and Franc Shor ξεκαθαρίζουν «Σήμερα η Κύπρος είναι το βρετανικό κλειδί για να ελέγχουν την Εγγύς και τη Μέση Ανατολή».
Προχωρούν μάλιστα παραπέρα τεκμηριώνοντας με παραδείγματα «Κατά τη διάρκεια των περσινών επεισοδίων στο Ιράν τα βρετανικά αεροπλάνα βρίσκονταν σε ετοιμότητα για δράση αν βρετανικές ζωές, βρετανικοί πολίτες απειλούνταν. Όταν η βία αυξήθηκε στην Αίγυπτο κοντά στη διώρυγα του Σουέζ, το βρετανικό στρατιωτικό σώμα 16th Independent Parachute Brigade πέταξε από τη Κύπρο στο χώρο των επεισοδίων».
Η ειδυλλιακή Κύπρος και τα αεροδρόμια των βάσεων. Η Κύπρος και τα αεροδρόμια των βάσεων. Η Κύπρος της Ανατολικής Μεσογείου και οι διευκολύνσεις στάθμευσης και μετακίνησης βρετανικών στρατιωτικών στρατιωτικών μονάδων αμέσου δράσεως και στρατηγικής ενεργοποίησης. Η ιστορία του νησιού μας στον 20ο αιώνα ορίζεται από αυτές τις πικρές αλήθειες.
Του Ερευνητή – Εκπαιδευτικού
Γιάννη Πεγειώτη
