Μια επίσκεψη στο γραφικό Μέτσοβο (θα είναι ότι καλύτερο μετά την πανδημία), θα σου αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις. Πρώτα απ όλα θα ξετρελαθείς με τη ζεστασιά των ανθρώπων που κάθονται ακόμη γύρω από τη ξυλόσομπα στο χιονισμένο τοπίο, τα εκπληκτικά κρασιά που παράγονται στα τοπικά οινοποιεία, τη λεβεντιά των γηραιότερων που φορούν τη φουστανέλα στην κυριακάτικη λειτουργία, την κατάνυξη που θα νιώσεις στο φωτισμένο με κεριά Μοναστήρι της Παναγίας, τις πεντανόστιμες πίτες, τις μετσοβίτικες φορεσιές και σίγουρα τη ζεστή φιλοξενία.
Το χωριό Μέτσοβο είναι κτισμένο στις πλαγιές της Πίνδου από το βουνό της Περιστέρας έως τη Φλέγγα και το πέρασμα της Κατάρας. Στον κεντρικό δρόμο βρίσκονται τα διάφορα μαγαζάκια που φτιάχνουν τις παραδοσιακές χειροποίητες φορεσιές, τέχνη που τείνει να λιγοστεύει στις μέρες μας.
Σύμφωνα με τον μαγαζάτορα «η τέχνη μαθαίνεται από 12 μέχρι 16 χρόνων. Μετά είναι αργά. Εγώ 12 χρόνων μαθήτευα 10 και 12 ώρες την ημέρα. Όταν πάει κάποιος να μαθητεύσει δεν υπάρχει δυνατότητα να πληρώνεται. Σήμερα όλοι θέλουν να πληρώνονται».
Τα παραδοσιακά εδέσματα
Συνεχίζοντας την περιδιάβαση μας στον κεντρικό δρόμο θα συναντήσουμε παραδοσιακούς φούρνους, δύσκολο να διαλέξεις τις να πάρεις: λαδόψωμο, μπατζίνα (ή ζυμαρόπιτα), τυρόπιτα, μανιταρόπιτα είναι κάποια από τα παραδοσιακά εδέσματα. Πριν να ξημερώσει και αφού η θερμοκρασία δεν ξεπερνά του 10 βαθμούς κελσίου, ο αγώνας για επιβίωση εδώ γίνεται τραγούδι, χορός, κέντημα, υφαντό, τρόπος ζωής.
Το Ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα
Σημαντικό στοιχείο αναφοράς στο Μέτσοβο το Ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα που στόχο είχε την ανάπτυξη του Μετσόβου και της ευρύτερης περιοχής. Ιδρυτής του Μουσείου ο βαρώνος Μιχαήλ Τοσίτσα ο οποίος ζούσε στην Ελβετία ήταν άκληρος και δεν είχε επισκεφτεί ποτέ την Ελλάδα, άφησε την περιουσία του στην πατρίδα των προγόνων του κι έτσι έγινε το μουσείο. Με τις δράσεις και τα χρήματα του ιδρύματος δημιουργήθηκαν Λαογραφικό Μουσείο, δημοτικό σχολείο, νοσοκομείο, εργοστάσιο ξυλείας, τυροκομική μονάδα, χιονοδρομικό κέντρο και βουστάσιο με αγελάδες που ήρθαν από την Ελβετία.
Τόπος με στρατηγικό ενδιαφέρον
Λόγω της γεωγραφικής θέσης του Μετσόβου υπήρξε τόπος με στρατηγικό ενδιαφέρον. Αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα δερβένια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, εξασφαλίζοντας στη διοίκηση την ασφαλή μετακίνηση των στρατευμάτων της από την Ήπειρο προς τη Θεσσαλία, τη Μακεδονία, την Κωνσταντινούπολη και αντίστροφα μέσω του περάσματος του Ζυγού. Αυτό συντέλεσε στην απόκτηση προνομίων από το οθωμανικό κράτος, με αποτέλεσμα την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή του.
Σήμερα παραμένει ζωντανό χάρη στην κτηνοτροφία, στην υλοτομία, στην τυροκομία και κυρίως στον τουρισμό.
Ένα σημαντικό αξιοθέατρο είναι το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου κάτω στο ποτάμι. Ένα θαύμα τοπικής αρχιτεκτονικής. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο (1728) είναι ένα αληθινό έργο τέχνης.
Τα αξιοθέατα του χωριού
Κέντρο του χωριού είναι η πλατεία (από τις διασημότερες της ορεινής Ελλάδας), η οποία τα Σαββατοκύριακα γεμίζει ασφυκτικά από επισκέπτες και αυτοκίνητα που παρκάρουν δίπλα στο άγαλμα με τις δυο αρκούδες της Πίνδου.
Λίγο ψηλότερα βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, με το μεγάλο προαύλιο και το κιόσκι, όπου συναντιούνται οι ηλικιωμένοι κάτοικοι του χωριού και συζητούν στη βλάχικη διάλεκτο.
Η Αγία Παρασκευή είναι ο μητροπολιτικός ναός του χωριού, χτισμένος τον 15ο αι., με περίτεχνο ξύλινο τέμπλο, ανεκτίμητα ιερά σκεύη και σπάνιες εικόνες. Ακριβώς απέναντι βρίσκεται το ύψωμα με το κάστρο το οποίο κτίστηκε το 1668 και καταστράφηκε το 1854 μαζί με όλο το χωριό.
Ακολουθώντας το καλντερίμι που ανηφορίζει πλάι από το δημαρχείο θα οδηγηθείτε στις πιο γραφικές γειτονιές του Μετσόβου, θα συναντήσετε τις Μετσοβίτισσες που τριγυρίζουν στα σοκάκια του χωριού, φορώντας τις παραδοσιακές φορεσιές τους, κουβεντιάζοντας πάντα στα βλάχικα, και θα δείτε το αρχοντικό Αβέρωφ που υπήρξε το πατρικό σπίτι της βασιλοαρχόντισσας Ευδοκίας Στεργίου – Τζουανοπούλου, ηρωίδας πολλών δημοτικών τραγουδιών του Μετσόβου.
Το μουσείο Ηπειρωτικής Λαϊκής Τέχνης
Ελάχιστα μέτρα παραπάνω θα θαυμάσετε το περίφημο αρχοντικό Τοσίτσα, ένα από τα ομορφότερα κτίσματα της Ηπείρου. Κτίστηκε το 1661, όμως τη σημερινή του μορφή απέκτησε έπειτα από πολλές μετατροπές και μία επιτυχημένη ανακαίνιση του 1955.
Στις μέρες μας λειτουργεί ως μουσείο Ηπειρωτικής Λαϊκής Τέχνης υπό το Ίδρυμα Τοσίτσα και φιλοξενεί μια αξιόλογη συλλογή λαογραφικού υλικού, όπλα αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης, σημαντικά έργα τέχνης καθώς και θρησκευτικές εικόνες ανυπολόγιστης αξίας (Ανοικτό: 09:00-13:00 και 15:00-17:00, καθημερινά εκτός Πέμπτης, τηλ. 26560 41084).
Η Πινακοθήκη Αβέρωφ
Κοντά βρίσκεται και η Πινακοθήκη Αβέρωφ (του Ιδρύματος Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα) που λειτουργεί από το 1988. Στεγάζεται σε ένα υπέροχο κτίσμα με τρεις ορόφους το οποίο επεκτάθηκε και εκσυγχρονίστηκε το 1994. Τόσο το κτίριο όσο και η συλλογή, η οποία περιλαμβάνει περίπου 250 έργα μεγάλων Ελλήνων ζωγράφων του 19ου και του 20ού αι., αποτελούν δωρεά του Ευάγγελου Αβέρωφ.
Η λίμνη των πηγών Αώου
Το πιο όμορφο τοπίο στα περίχωρα του Μετσόβου είναι η τεχνητή λίμνη των πηγών Αώου. Δημιουργήθηκε το 1987 σε υψόμετρο 1.340 μ. για να τροφοδοτήσει με το νερό της το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της ΔΕΗ, όμως σύντομα εξελίχθηκε σε σημαντικό βιότοπο και χώρο αναψυχής για τους επισκέπτες. Η έκτασή της είναι περίπου 12 τετραγωνικά χιλιόμετρα και η επιφάνειά της διακόπτεται από μικρές νησίδες με μεγάλα μαυρόπευκα και ρόμπολα που δημιουργούν εικόνες μοναδικής ομορφιάς.
Μπορείτε να κάνετε τον κύκλο της λίμνης ακολουθώντας τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο 32 χλμ. που την περικυκλώνει. Η διαδρομή είναι εύκολη και προσφέρει μαγευτικές εικόνες της λίμνης και των βουνών που τη στεφανώνουν, ιδιαίτερα το απόγευμα κατά τη διάρκεια του ονειρεμένου ηλιοβασιλέματος.
Η Μονή Βουτσάς
Μία παράκαμψη από την κυκλική διαδρομή της λίμνης, στον δρόμο προς Γρεβενίτι, θα σας οδηγήσει στη Μονή Βουτσάς. Βρίσκεται σε ένα καταπληκτικό φυσικό τοπίο και ιδρύθηκε το 672 από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Δ’ Πωγωνάτο όπως και οι μονές Μολυβδοσκέπαστης και Κουτσούφλιανης.
Πυρπολήθηκε το 1430 από το Σινάν Πασά και το 1943 από τους Γερμανούς, αλλά και στις δύο καταστροφές το βυζαντινό, σταυροειδές με τρούλο αλλά και τρίκογχο αγιορείτικου τύπου, καθολικό της, διασώθηκε. Στο εσωτερικό σώζονται το τέμπλο και οι αγιογραφίες του 1680 φιλοτεχνημένες από τον ιερομόναχο Αθανάσιο, σύμφωνα με την τεχνοτροπία της κρητικής σχολής.
Το Ανήλιο και το Ανθοχώρι
Στην πλαγιά απέναντι από το Μέτσοβο βρίσκεται το Ανήλιο, ένα ακόμη βλαχοχώρι με μεγάλη παράδοση στην επεξεργασία του ξύλου και φημισμένο κυρίως για την κατασκευή βαρελιών και κυψελών. Νοτιοδυτικά του Μετσόβου και σε μικρή απόσταση από αυτό βρίσκεται το Ανθοχώρι, οι κάτοικοι του οποίου, σε αντίθεση με τα περισσότερα χωριά της περιοχής, δεν είναι βλαχόφωνοι.
Πάνω από όλα η ζεστασιά του κόσμου και η φιλοξενία!
Όλα τα πιο πάνω είναι όμορφες εικόνες από την επίσκεψη στο Μέτσοβο αλλά πάνω απ’ όλα η φιλοξενία και η ζεστασιά του κόσμου είναι μοναδική.
